باغ جهان نمای شیراز، باغی که دل تیمور خان را برد
باغ جهان نمای شیراز نمونهای از باغهای ایرانی اصیل و منحصربهفرد است که مانند نگینی سبز و زیبا در بخش شمالی شهر میدرخشد. این باغ در جوار رکن آباد شیراز قرار دارد؛ همان جوی جاری پرآبی که لسانالغیب در وصف آن میفرماید «ز رکن آباد ما صد لوحش الله/ که عمر خضر میبخشد زلالش». در شگفتانگیز بودن باغ جهاننمای شیراز همین بس که تیمور گورکانی به حدی شیفته آن شد که در زادگاه خود یعنی سمرقند باغی دقیقاً به همین شکل احداث کرد. سفر به شیراز در فصل بهار و گشت وگذار در محوطه باغ جهاننما، جلوهای از بهشت زمینی را برایتان ترسیم میکند. زیبایی بهار در شیراز غیر قابل وصف است و برای درک آن با همه وجود، باید در بهار به آن سفر کنید. البته حُسن شیراز به این است که همیشه زیباست و به همین دلیل، یک مقصد دائمی برای سفر محسوب میشود. دیدنیها در شیراز فراوان است؛ اما یکی از اصلیترین جاهای دیدنی شیراز که در سفر به آن نباید از دست بدهید، باغهای شیراز و به خصوص باغ جهان نما است. ما در این مقاله به معرفی باغ جهاننمای شیراز پرداختیم تا شما را با جزئیات و زیباییهای آن بیشتر آشنا کنیم. اگر میخواهید درباره باغ جهان نمای شیراز، باغی که دل تیمور خان را برد اطلاعات بیشتری به دست آورید، با ما در ادامه مطلب همراه شوید.
تاریخچه باغ جهان نمای شیراز
در قرن هشتم هجری و همزمان با حکومت آل مظفر در شیراز، باغی آباد و سرسبز در مسیر جریان رکن آباد در بخش شمالی این شهر قرار داشت که به باغ جهان نما مشهور بود. زیبایی، سرسبزی و شکوه این باغ به حدی بود که در آن زمان به آن زینت الدنیا میگفتند. با این که تیموریان به سرکردگی تیمور لنگ در حمله به شهرهایی ایران، کاری جز تخریب و قتل و غارت نمیدانستند، اما در مقابل زیبایی این باغ تسلیم شدند. در واقع شکوه این باغ نه تنها تیمور را از تخریب آن منصرف کرد، بلکه شوری در دل او انداخت تا باغی مشابه جهان نما در سمرقند بسازد. با روی کار آمدن سلسله صفویه، توجه بیشتری به آبادانی و حفظ باغ جهان نما شد. اما با پایان دوره حکومت صفویان و گسترش ناامنی در کشور، این باغ هم از گزند روزگار در امان نماند. سرانجام در دوره زندیه و به دستور شخص کریم خان، حصارهایی در اطراف باغ جهان نمای شیراز ایجاد شد و با درختکاری و ساخت عمارتی زیبا در آن، به شکلی مشابه آنچه امروز میبینیم در آمد. در دوره کریم خان این باغ به نام «باغ وکیل» مشهور بود. اما در دوره فتحعلی شاه، باغ وکیل به باغ به جهاننما تغییر نام داد؛ نامی که تا امروز بر روی آن باقی مانده و عظمت تاریخی آن را به ما یادآوری میکند. زیبایی و شکوه باغ جهان نمای شیراز در دورههای مختلف تاریخی زبانزد بود. این نکته را میتوان از توصیفهای ذکر شده در سفرنامهها و تاریخنگاریهای بهجامانده از آن دوران مشاهده کرد. نویسندگان در این اسناد تاریخی بارها زیبایی، نظم و شکوه باغ جهاننما، عمارت جذاب و حوض آن را توصیف و تحسین کردهاند.
معماری دیدنی باغ جهاننمای شیراز
باغ جهاننمای شیراز نمونهای کامل از باغهای ایرانی است که مواد مشابهش را در نقاط مختلف ایران بهویژه شهر شیراز میتوانید ببینید. اگر میخواهید بدانید که باغهای ایرانی چه ویژگی یا نشانه خاصی دارند، باید به شما بگوییم که آنها را با این سه ویژگی اساسی از سایر باغها جدا میکنند:
- قرار گرفتن در مسیر جوی آب یا رودخانه
- محصور شدن با دیوارهای بلند
- وجود یک عمارت و استخر در وسط باغ با معماری خاص
بله با این اوصاف، باید گفت که باغ جهان نمای شیراز یک باغ ایرانی تمام عیار است. در مرکز باغ یک عمارت هشت ضلعی زیبا و باشکوه قرار دارد که به دستور کریم خان زند در این محل ساخته شد. البته برخی معتقدند که بنای اولیه عمارت میانی باغ متعلق به دوره صفویه است که به دلیل سرنگونی حکومت آنها، ناتمام ماند و در دوره زندیه تکمیل شد.
وجود استخر هم یکی از ضروریات باغهای ایرانی است. استخر یا حوض آب و فواره آن به طراوت و تازه ماندن هوای محوطه باغ جهاننما کمک میکند. پلن معماری باغ جهاننمای شیراز، از یک ساختمان در وسط و چهار خیابان در چهار طرف آن تشکیل شده است. در هر یک از این خیابانها یک جوی آب روان است و فوارههای موجود در مسیر جویها، فضایی لطیف و دلنشین به باغ میبخشد.
در دو سوی هر خیابان، درختانی زیبا و تنومند وجود دارند. بیشتر درختان موجود در باغهای شیراز از جمله باغ جهاننما، مرکبات و سرو هستند. البته در لابهلای آنها ممکن است درختان دیگری هم کاشته شده باشد. به هر حال طراوت و تازگی ناشی از این درختان و سایر گیاهان باغهای ایرانی شهر از جمله جهاننما، بهار در شیراز را به فصلی بهشتی با مناظر دیدنی و دلفریب تبدیل میکند.
عمارت هشت ضلعی وسط باغ که کوشک یا عمارت کلاهفرنگی هم نامیده میشود، ظاهری ساده اما باشکوه با نمای آجری دارد. تزئینات خاصی در شکل بیرونی این بنا مشاهده نمیشود و پنجرههای چوبی زیبای آن توسط مالک خصوصی به پنجرههای فلزی تغییر پیدا کرده است. چهار در بزرگ هم در چهار سوی باغ قرار دارند که سه تای آنها مستقیماً مقابل خیابانهای اصلی باغ هستند و شما را به عمارت میانی یا کوشک میرسانند.
راز عدد هشت در باغ جهاننما
یکی از نکات شگفتانگیزی که در باغ جهاننمای شیراز مشاهده میشود، تکرار عدد هشت در گوشه و کنار آن است. بنای هشت ضلعی میانی، تقسیم شدن جوی آب به هشت بخش و وجود هشت فواره کوچک در آن، هشت درخت سروی که دو به دو، در خیابانهای چهار طرف بنا قرار دارند، نمونههایی از این موارد هستند. حتی در بخشهای مختلف داخلی و بیرونی ساختمان هم میتوانید نشانههایی از تکرار عدد هشت را ببینید. هنوز به طور دقیق مشخص نیست که فلسفه تکرار عدد هشت در این باغ زیبا چه بوده است. اما آنطور که به نظر میرسد، کریم خان زند به سبب علاقه به عدد هشت به عنوان نماد خوش شانسی در ایران باستان، آن را در توسعه این باغ به کار گرفته است.موزه باغ جهاننمای شیراز
در داخل عمارت کلاه فرنگی یا کوشک باغ جهان نما، چهار شاهنشین و یک حوض بینظیر بزرگ از سنگ مرمر یکپارچه و دو حوض کوچکتر با فوارههای سنگی وجود دارد. تزئینات سقف بلند عمارت هم مقرنسهای گچی ساده اما زیبا و باشکوه هستند. در روزگار گذشته، پادشاهان مختلف از این کوشک برای استراحت و پذیرایی از مهمانان خود استفاده میکردند. البته در سالهای اخیر، در داخل این عمارت موزهای شکل گرفته که تابلوهای ارزشمند نقاشی، ظروف و اشیای تاریخی و نمونههایی از سکهها و اسکناسهای قدیمی را در معرض نگاه گردشگران قرار میدهد. اگر به تاریخ و فرهنگ ایران زمین علاقهمند هستید، بازدید از این موزه میتواند تجربه جذابی از سفر به شیراز و گشتوگذار در باغ زیبای جهان نما برای شما باشد.آدرس باغ جهاننمای شیراز و راههای دسترسی
باغ جهاننما در بخش شمال شرقی شیراز، در خیابان حافظ و بالاتر از میدان حافظ قرار دارد. حافظیه، نزدیکترین جای دیدنی شیراز به آن است. البته دروازه قرآن، باغ ملی شیراز، بابا کوهی و آرامگاه خواجوی کرمانی هم دیگر مکانهای دیدنی در همان حوالی هستند که شما میتوانید قبل یا بعد از گردش در باغ جهاننما، به بازدید از آنها بپردازید. به نظر میرسد اگر در سفر به شیراز سری به باغ جهاننما و دیدنیهای اطراف آن نزنید، بخش زیادی از جاذبههای گردشگری این شهر را از دست خواهید داد!
مسیر دسترسی به باغ جهاننما سرراست است و شما میتوانید به سادگی آن را پیدا کنید. به جز خودروی شخصی، راحتترین وسایل نقلیه برای رسیدن به باغ جهاننما و گشتوگذار در آن تاکسی و اتوبوس هستند. پیدا کردن تاکسی برای مسیر خیابان حافظ آسان است، اما در صورتی که انتخاب شما برای رفتن به باغ جهاننمای شیراز اتوبوس است، میتوانید از دو خط اتوبوس شهری برای این کار استفاده کنید. خط ولی عصر به رکن آباد و میدان کلبه به رکن آباد شما را به چهارراه حافظیه میرسانند. پس از پیاده شدن و کمی پیاده روی در خیابان حافظ، به این باغ سرسبز میرسید و میتوانید از گشتوگذار در فضای باطراوت آن حسابی لذت ببرید. اگرچه شهر شیراز مجهز به مترو هم هست، اما به دلیل نزدیک نبودن هیچ یک از ایستگاههای مترو به باغ جهاننما، بهتر است از خودروی شخصی یا اتوبوس و تاکسی برای رسیدن به آن استفاده کنید.کافه و رستوران در باغ جهاننمای شیراز
باغ جهاننما یکی از مهمترین باغهای شیراز است که گردشگران زیادی از نقاط مختلف ایران و جهان برای بازدید به آن میروند. این جذابیت طبیعی و تاریخی باعث رونق گردشگری در باغ شده و مسئولان آن، امکانات رفاهی مختلفی را برای راحتی بیشتر گردشگران به آن اضافه کردهاند. در حال حاضر در بخشهای مختلف محوطه باغ، غرفههای عکاسی با لباسهای محلی و سنتی، سوغات و صنایع دستی و... وجود دارد که به گردشگران امکان میدهد تا بیشتر با فرهنگ و آداب و رسوم مردم شیراز و دیدنیهای آن آشنا شوند. ضمناً وجود این غرفهها به گردشگران کمک میکند تا بتوانند به راحتی سوغات شیراز را از آنها تهیه کنند و به عنوان یادگار از این شهر ببرند. تا مدتی قبل به جز این غرفهها، یک کافه و رستوران هم در محوطه داخلی باغ جهان نما وجود داشت که به بازدیدکنندگان این اثر ارزشمند تاریخی خدمات میداد. در حال حاضر کافه جهاننما تعطیل است؛ اما شما میتوانید از کافههای و رستورانهای نزدیک آن برای رفع خستگی و سرو غذا پس از بازدید از باغ جهاننما استفاده کنید. برخی از کافهها و رستورانها در نزدیکی باغ جهاننمای شیراز عبارتاند از:کافه ماهونی شیراز
این کافه دنج و جذاب که در خیابان حافظ شیراز، روبهروی باغ جهاننما قرار دارد، فضایی شیک و خوراکیهایی خوشمزه و دلچسب را در اختیار مشتریان میگذارد. قرار گرفتن کافه ماهونی در نزدیکی حافظیه، دروازه قرآن و باغ جهاننما، آن را به پاتوق اهالی شهر و مسافران آن تبدیل کرده است. شما میتوانید از فضای بیرونی کافه هم برای نشستن و صرف غذا و نوشیدنی خود استفاده کنید و علاوه بر رفع خستگی، از هوای دلنشین و محیط باصفای آن لذت ببرید. کلاسیک بودن فضای داخلی رستوران و سرسبزی و طراوت محوطه بیرونی آن، از چشمگیرترین ویژگیهای این کافه برای مشتریان هستند. به شما توصیه میکنیم پس از گشت و گذار در دیدنیهای اطراف باغ جهاننما، خودتان را به نوشیدن یک لیوان شربت بکر تهیه شده از عرقیات طبیعی شیراز در این کافه مهمان کنید. آدرس کافه ماهونی شیراز: خیابان حافظ، روبهروی باغ جهاننما شماره تماس و رزرو: ۰۷۱۳۲۲۷۸۵۸۵کافه و رستوران هفتخوان شیراز
هفت خوان یک مجموعه غذایی در شهر شیراز است که از دو کافیشاپ و پنج رستوران تشکیل شده است. در واقع شما با هر ذائقه و سلیقه غذایی میتوانید غذای مورد علاقه خود را در آن پیدا کنید. برخورداری از سالنهای زیبا با معماری دلنشین و متنوع و استفاده تلفیقی از فضای سنتی و مدرن، رستوران هفتخوان را به یکی از بهترین رستورانهای شیراز تبدیل کرده است. علاوه بر این، نزدیکی این رستوران به بناهای تاریخی و باغهای شیراز از جمله حافظیه و باغ جهاننما، آن را به بهترین مکان برای استراحت و صرف غذا توسط گردشگران تبدیل کرده است. آدرس مجموعه رستورانهای هفت خوان شیراز: بلوار جدید قرآن، نبش کوچه هفدهم شماره تماس و رزرو: ۰۷۱۲۳۳۷۰۰۰۰رستوران باکویه شیراز
باکویه یکی از بهترین رستورانهای شیراز است که در نزدیکی دروازهقرآن قرار دارد. شما بعد از گشتوگذار در محوطه باغ جهاننما و لذت بردن از مناظر زیبا و طراوت هوای آن، میتوانید به رستوران باکویه بروید و از صرف غذا در رستورانهای متنوع و جذاب آن حسابی لذت ببرید. این مجموعه رستوران، غذاهای متنوع ایرانی و فرنگی را با بهترین کیفیت به شما عرضه میکند. آدرس مجموعه رستوران باکویه شیراز: بلوار جدید قرآن، نرسیده به میدان ابوالکلام شماره تماس و رزرو: ۰۷۱۳۲۲۹۱۰۰۰- ۰۷۱۳۲۲۸۱۰۰۰لیست باغهای دیگر شیراز
شیراز شهر باغهاست و وجود باغهای کوچک و بزرگ در گوشهوکنار آن، بخشی اساسی از هویت شهر را تشکیل میدهد. در واقع باغهای اصیل و زیبای شیراز جلوه دیگری از شکوه و زیبایی این شهر تاریخی را به بینندگان عرضه میکنند. از سوی دیگر، وجود این باغها نشاندهنده رابطه انسان و طبیعت در روزگار گذشته و تصویری از سازگار شدن گذشتگان با طبیعت هم هستند. سفر به شیراز در فصل بهار و جذابیت طبیعی این باغهای ایرانی که با معماری اصیل دوره صفویه، زندیه و... عجین شدهاند، تجربه متفاوتی از سفر به این شهر در اختیار شما میگذارد. لذت بردن از زیبایی بهار در شیراز با گشتوگذار در باغهای زیبا، اصیل و باطراوت آن تکمیل میشود. به جز جهاننما، باغهای متعدد و جذابی در گوشه و کنار شهر شیراز قرار دارند که از مهمترین آنها میتواند به باغ ارم، باغ دلگشا، باغ گلشن یا عفیف آباد، نارنجستان قوام، باغ ملی و باغ نظر اشاره کرد. باغ موزه هفت تنان هم که به دلیل وجود هفت قبر بی نام و نشان در آن به این نام مشهور شده، یکی از جذابترین جاهای دیدنی شیراز است. بازدید از باغهای شیراز بخش مهمی از برنامه سفر به این شهر خواهد بود. این باغها علاوه بر این که به گردشگران در شناخت فرهنگ، تاریخ و معماری شیراز کمک میکنند، فضای مناسبی برای بهرهمندی از زیباییهای طبیعی شهر و گشتوگذار در حال و هوای شاداب و باطراوت آن هم هستند.بهترین روش برای اجاره اقامتگاه در شیراز
شهر شیراز با شهرت جهانی خود، یکی از مهمترین شهرهای توریستی ایران است. هر سال هزاران گردشگر ایرانی و خارجی با هدف بازدید از دیدنیهای شیراز و لذت بردن از طبیعت و آب و هوای دلپذیر آن، راهی این شهر تاریخی زیبا میشوند. بنابراین اقامتگاههای متنوعی در گوشه و کنار شهر شیراز برای اسکان مسافران وجود دارد. با این حال، ممکن است اجاره اقامتگاه در پیک سفرها به ویژه فصل بهار در شیراز کار آسانی نباشد. اگر قصد سفر به شیراز را دارید، بهتر است پیش از شروع سفر اقدام به اجاره اقامتگاه کنید تا خیالتان از این جهت راحت و آسوده باشد! در حال حاضر بهترین و سادهترین روش اجاره اقامتگاه در شیراز، استفاده از سایت یا اپلیکیشن جاباما است. این پلتفرم تخصصی با در اختیار داشتن صدها اقامتگاه معتبر در نقاط مختلف شهر شیراز، امکان رزرو و اجاره آنلاین اقامتگاه را در سریعترین زمان ممکن فراهم میکند. شما میتوانید به کمک جاباما، تنها در چند ثانیه به اطلاعات صدها مکان اقامتی در شهر شیراز دسترسی پیدا کنید و پس از فیلتر کردن امکانات مورد نظر خود، به سرعت اقامتگاه دلخواهتان را اجاره کنید. مزیت اجاره اقامتگاه از جاباما این است که شما برای این کار نیازی به صرف وقت زیاد ندارید و میتوانید متناسب با امکانات مورد نیاز و بودجه خود، بهترین و مطلوبترین اقامتگاههای موجود در شیراز را انتخاب کنید.پاسخ به سوالات متداول درباره باغ جهاننمای شیراز، باغی که دل تیمور خان را برد