غار نمکی قشم
غار نمکدان یکی از جذاب‌ترین جاهای دیدنی جزیره قشم است که بخشی از ژئوپارک جهانی این جزیره محسوب می‌شود. این غار نمکی منحصربهفرد به عنوان طولانی‌ترین غار نمکی جهان شناخته شده و هر سال، گردشگران زیادی از نقاط مختلف جهان با هدف بازدید از آن، راهی جزیره قشم می‌شوند.
غار نمکدان قشم داستان‌های زیادی دارد و گشت‌وگذار در اعماق آن نیازمند تجهیزات مناسب غارنوردی است. البته بازدید از این غار فقط مختص غارنوردان حرفه‌ای نیست و شما می‌توانید از دروازه و دالان‌های ابتدایی آن دیدن کنید.
ما در ادامه با معرفی غار نمکدان قشم و همه دانستنی‌ها و رازورمزهای مربوط به آن، راهنمای شما در این سفر جذاب و هیجان‌انگیز هستیم. با ما در ادامه مطلب همراه باشید.
معرفی غار نمکدان قشم
غارهای نمکی در بیشتر مواقع در میان گنبدهای نمکی مناطق گرم که باران کمی در آن‌ها می‌بارد، ایجاد می‌شود. غار نمکدان قشم هم یکی از این غارهای خارق‌العاده است که در زیر گنبدی نمکی به شکل کمانی خمیده قرار گرفته و شما را به دنیایی از جاذبه‌های تماشایی می‌برد.
لایه‌های مختلف نمک که در طول قرن‌ها بر روی هم شکل گرفته‌اند، جلوه زیبایی به دیواره‌ها، سقف و کف غار می‌بخشند و آن را به مکانی منحصربهفرد تبدیل کرده‌اند. این تصویر به ویژه در بخش ورودی غار که پر از نوارهای رنگارنگ نمک و لایه‌های مختلف کانی‌های آهن‌دار است، شمایل بی‌نظیری ایجاد کرده است.
ارتفاع غار حدود ۳۴۰ متر و قطر قاعده آن نزدیک به ۷ کیلومتر است؛ به همین دلیل، با عنوان طولانی‌ترین غار نمکی در دنیا شناخته می‌شود.
گنبد نمکی بالای این غار بلندترین نقطه جزیره قشم است و مجموعه‌ای از پدیده‌های مختلف زمین‌شناسی در آن دیده می‌شود. این غار از دالان‌های متعددی تشکیل شده که برخی از آن‌ها مقصد گردشگران هستند و از بقیه آن‌ها نمک استخراج می‌شود.
نمک به‌دست‌آمده از غار نمکدان قشم از مرغوب‌ترین نمک‌ها در جهان است که بیشتر در علوم پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به نظر می‌رسد تنفس در فضای داخلی غار به دلیل وجود ذرات نمک منحصربهفرد آن هم خواص درمانی دارد و برای بیماران مبتلا به مشکلات تنفسی از جمله آسم مفید است.
این غار به معنای واقعی یکی از عجایب ایران است که با نام‌های غار سه مرد برهنه، غار نمک و غار نمکی 3N هم شناخته می‌شود. این پدیده طبیعی جذاب در سال ۱۳۹۰ به عنوان یکی از میراث طبیعی ایران به ثبت رسید و در حال حاضر یکی از ژئوسایت‌های مهم ژئوپارک قشم است.
شما می‌توانید در حین قدم زدن در غار نمکدان، خفاش‌هایی را که ساکنان همیشگی غارها هستند از نزدیک تماشا کنید و عکس‌های جذابی از آن‌ها بگیرید.
تاریخچه غار نمکدان قشم
تحقیقات انجام شده بر روی غار نمکی قشم نشان می‌دهد که این غار متعلق به پیش از دوره زمین‌شناسی کامبرین است و دست‌کم ۵۰۰ میلیون سال قدمت دارد.
این غار برای اولین بار در اواخر قرن بیستم (سال ۱۳۷۷ هجری شمسی) توسط زمین‌شناسان دانشگاه شیراز و محققانی از جمهوری چک کشف شد.
محققان جمهوری چک در طول تحقیقات خود از ۱۶ گنبد نمکی دیدن کرده، ۶۰ غار را کشف کرده و از ۳۰ غار نقشه‌برداری کردند؛ بااین‌حال معتقد بودند غار نمکدان قشم شگفت‌آورترین گنبدها و غارهای نمکی در جهان است.
تا پیش از این کشف، یک غار نمکی در فلسطین پرچمدار طولانی‌ترین غارهای نمکی جهان بود؛ اما با کشف این غار نمکی، همه چشم‌ها به جزیره قشم دوخته شد و محققان زیادی برای بررسی ویژگی‌های آن راهی ایران شدند.
ویژگی‌های غار نمکدان قشم
بررسی‌های انجام شده روی غار نمکدان قشم نشان می‌دهد که نمک‌های موجود در این غار خاصیت درمانی دارند و حتی می‌توان از آن‌ها به عنوان کپسولی از نمک برای ورزشکاران حرفه‌ای استفاده کرد. یکی از مهم‌ترین ترکیبات موجود در نمک‌های این غار، منیزیم است که طبق گفته پزشکان برای بدن انسان بسیار مفید خواهد بود.
محققان دانشگاه شیراز روی حدود ۶ هزار متر از نمک‌های این غار زیبا تحقیقات علمی انجام داده‌اند و طی این تحقیقات مشخص شده که سن نمک‌های غار نمکی قشم به حدود ۵۷۰ میلیون سال قبل و به دوره پیش از کامبرین باز می‌گردد.
علاوه بر این، تحقیقات گروهی از زمین‌شناسان دانشگاه شیراز و کشور جمهوری چک نشان داده که غار نمکی قشم یکی از کهن‌ترین غارهای نمک در جهان محسوب می‌شود.
بهترین راه دسترسی به غار نمکدان قشم
برای رسیدن به غار نمکدان قشم باید به طرف غرب جزیره بروید. پس از عبور از فرودگاه قشم و پشت‌سر‌گذاشتن ۶۰ کیلومتر از مسیر، وارد جاده شوسه‌ای می‌شوید که حدود ۲۳ کیلومتر تا غار فاصله دارد.
البته مسیر طبل به باسعیدو یکی دیگر از مسیرهایی است که شما را به غار می‌رساند و با وجود طولانی‌تر بودن، سرراست‌تر است. برای رفتن از این مسیر باید از قشم به باسعیدو بروید که حدود یک ساعت و نیم با ماشین طول می‌کشد. بعد از باسعیدو وارد جاده فرعی می‌شوید که راه شوسه است. از باسعیدو تا غار ۴۴ دقیقه راه است.
به جز این دو مسیر، راه نزدیک‌تری هم از شهر قشم به غار نمکدان وجود دارد که از روستای سلخ می‌گذرد. این مسیر حدود ۹۰ کیلومتر از شهر قشم فاصله دارد. برای رفتن از این مسیر باید از مرکز شهر به سمت غرب و فرودگاه حرکت کنید و از روستای سلخ بگذرید تا به غار برسید.
بخش زیادی از این مسیر راه شوسه است؛ بنابراین اگر با ماشین شاسی‌بلند یا آفرود به سمت غار بروید، راحت‌تر و زودتر می‌رسید. پس اگر ماشین نیسان یا شاسی بلند در اختیار دارید، بهتر است این مسیر را انتخاب کنید.
غار نمکدان قشم فقط ۵۰۰ متر از جاده ساحلی قشم فاصله دارد که حدود ۳۰۰ متر از این مسیر را می‌توان با ماشین طی کرد. پس اگر از سمت ساحل جنوبی یا غربی و از مسیر جاده ساحلی به سمت غار نمکدان حرکت کرده‌اید، باید باقی راه را پیاده بروید تا به ورودی غار برسید.
دیدنی‌های غار نمکدان قشم
غار نمکدان قشم به عنوان یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری این جزیره، در دل خود دیدنی‌های فراوانی دارد.
شما می‌توانید در طول حضور در این غار، از بخش‌های مختلف آن دیدن کنید و حسابی لذت ببرید. مهم‌ترین جاهای دیدنی غار نمکدان قشم عبارت‌اند از:
دهانه غار نمکدان
جهت دهانه غار نمکدان به سمت جنوب است و نور خورشید، تا حدود ۲۰ متر از محوطه داخل غار را به طور طبیعی روشن می‌کند. تلألو پرتوهای نور خورشید بر روی لایه‌های نمکی این بخش، منظره‌ای بی‌نظیر خلق می‌کند که برای درک این تصاویر، حتماً باید به داخل غار بروید.
عبور از این قسمت و ورود به بخش‌های عمیق غار به تجهیزات مناسب از جمله چراغ قهوه و وسایل روشنایی نیاز دارد. البته برخی از گردشگران برای افزایش هیجان گشت‌وگذار در غار، بدون تجهیزات تا عمق ۲۰۰ متری آن هم می‌روند.
بااین‌حال برای حفظ امنیت و سلامتی خود بهتر است به توصیه‌های راهنما و تابلوهای موجود در مسیر توجه کرده و خودسرانه اقدام به هیچ کاری در غار نکنید.
حوضچه و جریان آب نمک داخل غار
یکی از جذابیت‌های غار نمکدان قشم، وجود جریان آب دائمی داخل غار است. این جریان آب پس از ترکیب شدن با نمک‌های اطراف به شکل یک چشمه زیبا از غار خارج شده و در دامنه کوه، حوضچه‌ای طبیعی و دیدنی را بوجود آورده است.
باتوجه‌به اینکه آب حوضچه از آب داخل غار نمکدان قشم تأمین می‌شود، نمکی بوده و در نتیجه به رنگ سفید دیده می‌شود.
بستر اصلی چشمه‌ای که از آن نام بردیم به رنگ قرمز است و شما می‌توانید رسوبات خاک نسوز یا گِل اخرا را در آن ببینید. این رسوبات حاوی برخی ترکیبات اکسید آهن شامل هماتیت هستند و به همین دلیل نیز بستر اصلی چشمه قرمز رنگ است.
یکی از شگفتی‌های این حوضچه، جریان داشتن آب چشمه در تمام طول سال است؛ بنابراین در هر فصلی که به این منطقه از قشم سفر کنید می‌توانید این چشمه طبیعی را ببینید.
در قسمت‌های داخلی غار نمکی قشم هم جریان آب برقرار است که گاهی به دلیل وجود املاح نمک، تصاویر را مانند آینده‌ای شفاف، منعکس می‌کند؛ این ویژگی بر زیبایی‌های درون غار می‌افزاید.
استالاکتیت‌ها و استالاگمیت‌ها
وقتی به درون داخل غار نمک قشم وارد می‌شوید، از نیمه غار تا بخش انتهایی آن کف‌پوشی از نمک کریستاله‌شده می‌بینید. به دلیل اتصال استالاگمیت‌ها و استالاکتیت‌ها در نزدیکی دیوارههای غار نمکدان قشم، ستون‌های بسیار زیبایی به صورت کاملاً طبیعی ایجاد شده که بر زیبایی غار می‌افزاید.
تماشای این ستون‌ها بسیار لذت‌بخش است و بخش جذابی از گشت‌وگذار در این غار را تشکیل می‌دهد. نمک موجود در غار نمکدان برخلاف تصور بسیاری از گردشگران، مانند نمک خوراکی سفید نیست و همین تنوع رنگ نمک‌های داخل غار است که بر شگفتی و زیبایی منحصربهفرد آن اضافه می‌کند.
متأسفانه، طی چند سال گذشته بعضی از استالاگمیت‌های نمکی غار نمکدان قشم شکسته شده و فرم طبیعی خود را ازدست‌داده‌اند. برخی کارشناسان تصور می‌کنند این کار توسط برخی از گردشگران یا حتی افراد محلی برای به‌دست‌آوردن نمک طعام با خلوص و کیفیت بالا انجام شده است.
در هر صورت باید به این نکته توجه کنید که این جاذبه‌های طبیعی بخشی از میراث طبیعی و گردشگری کشور هستند و باید برای حفظ و نگهداری از آن‌ها نهایت کوشش و تلاش را به کار گیریم.
قندیل‌های سقفی
غیر از دیوارها و آبی که در میانه غار نمکدان قشم در جریان است، سقف غار هم ساختاری زیبا و دیدنی دارد. قندیل‌های بلورین نمک با شکل‌های مختلف و متنوع سقف غار را پوشانده‌اند.
به دلیل رطوبت بالا و همین‌طور نفوذ آب به داخل غار نمکی قشم، قطرات آب نمک به‌مرورزمان روی قندیل‌ها انباشته شده و بر زیبایی آن‌ها افزوده است.
جریان پیدا کردن آب نمک روی قندیل‌ها خود عامل مهمی در شکل‌گیری قندیل‌های جدید بوده و تغییرات چشم‌نوازی در شکل داخلی غار در طول زمان ایجاد می‌کند.
تالارهای نمکی
غار نمکدان قشم از چند تالار مختلف با اندازه‌ها و اشکال مختلف تشکیل شده است. اولین تالار این غار در فاصله ۶۷۰ متری ورودی آن قرار دارد و متوسط پهنای آن حدود پنج‌متر است. مابقی تالارها در اعماق بیشتر غار قرار دارند و دسترسی به برخی از آن‌ها بسیار دشوار است.
ورود به هیچ‌یک از تالارهای غار نمکدان بدون تجهیزات غارنوردی امکان‌پذیر نیست. البته شما می‌توانید به راحتی تا عمق ۱۰۰ متری ورودی غار وارد شوید و به گشت‌وگذار، بازدید از قندیل‌های نمکی و عکاسی از آن‌ها بپردازید.
بهترین زمان بازدید از غار نمکدان قشم
روزهای خنک و کوتاه نیمه دوم سال یعنی فصل پاییز و زمستان، بهترین زمان بازدید از غار نمکدان قشم است. در این مدت هوا بسیار ملایم و دلچسب است و تابش شدید آفتاب هم مانع گشت‌وگذار در غار و اطراف آن نخواهد شد.
اگرچه روزهای پاییز و زمستان به دلیل خنکای هوا برای بازدید از این غار مطلوب هستند، اما فراموش نکنید که در این روزها تاریکی هوا زودتر از بهار و تابستان از راه می‌رسد؛ بنابراین فرصت شما برای بازدید از دهانه ورودی غار در نور طبیعی کمتر بوده و بهتر است تا پیش از غروب آفتاب، گردش در این غار را به پایان برسانید.
وسایل مورد نیاز برای بازدید از غار نمکدان قشم
بازدید از غار نمکدان قشم به عنوان یک اثر طبیعی منحصربهفرد، نیاز به آگاهی کافی و استفاده از وسایل خاصی دارد. شما نمی‌توانید با همان کفشی که برای پیاده‌روی در ساحل انتخاب می‌کنید، به این غار بروید و به گشت‌وگذار در آن بپردازید.
مهم‌ترین وسایل و تجهیزات لازم برای بازدید از غار نمکدان قشم عبارت‌اند از:
- کفش سبک و مناسب طبیعت‌گردی
- لباس خنک و سبک که بهتر است برای جلوگیری از مزاحمت حشرات، آستین‌های بلندی داشته باشد
- چراغ قوه و هدلایت
- قمقمه حاوی آب خنک
- خوراکی‌های سبک و کم‌حجم
- کیسه مناسب برای جمع‌آوری زباله‌ها
- کیت مسافرتی کمک‌های اولیه
دوربین عکاسی و...
نکاتی که باید پیش از بازدید از غار نمکدان قشم بدانید
نکته مهم و ضروری وجود دارد که برای بازدید از غار نمکدان قشم باید به آن‌ها توجه کنید. رعایت این نکات و توصیه‌ها به شما کمک می‌کنند تا تجربه بهتری از گردش در این غار داشته باشید و در جهت حفظ این اثر طبیعی ارزشمند بکوشید. از نکات مهمی که برای بازدید از غار نمکدان قشم باید بدانید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:جاده‌ای که به غار نمکدان قشم منتهی می‌شود، خاکی است؛ بنابراین بهتر است این مسیر را با ماشین آفرود طی کرده یا حداقل تجهیزات کافی برای پیاده‌روی در جاده خاکی را داشته باشید
- فراموش نکنید که دمای داخل غار کمی خنک‌تر از بیرون است؛ پس بهتر است با خود لباس گرم داشته باشید
- همانطور که اشاره کردیم بازدید از ۲۰ متر ابتدای غار نمکی قشم بدون تجهیزات روشنایی امکان‌پذیر است. اما توصیه می‌شود یک چراغ قوه یا هدلایت با خود داشته باشید تا در صورت تمایل به گشت‌وگذار در اعماق غار، از آن استفاده کنید. البته در صورت نیاز می‌توانید یک چراغ قوه در ابتدای ورودی غار اجاره کنید
- در ورودی غار نمکدان، نقشه راهنمایی برای بازدیدکنندگان وجود دارد که کاملاً واضح و مشخص است. اما بهتر است برای این که با خیال راحت به بازدید از این غار بپردازید، با تیم‌های حرفه‌ای همراه شوید یا از کمک یک راهنمای محلی استفاده کنید
- اگر قصد پیش‌روی در غار نمکی قشم را دارید، حتماً تجهیزات لازم غارنوردی مثل عصا، کفش و لباس مخصوص و... به همراه داشته باشید
- خفاش‌ها در محیط داخلی غار نمکدان قشم زندگی می‌کند. درصورتی‌که تجهیزات روشنایی مناسب همراه خود داشته باشید، می‌توانید آن‌ها را حین پرواز ببینید. توصیه می‌شود در حین بازدید از غار سکوت را رعایت کنید تا آرامش این جانوران مختل نشود
- غار نمکدان قشم محل زندگی برخی حشرات ریز و سفیدرنگ است که گاهی برای گردشگران آزاردهنده هستند؛ بنابراین مراقب باشید و در صورت لزوم از اسپری‌های دفع‌کننده حشرات استفاده کنید
- با توجه به اینکه اشکال روی دیوارههای غار، قندیل‌ها، استالاکتیت‌ها و استالاگمیت‌ها به صورت طبیعی و به مرور زمان ایجاد شده‌اند، آسیب رساندن به آن‌ها باعث از بین رفتن بخشی از تاریخ این غار خواهد شد. پس به هیچ عنوان آن‌ها را لمس نکنید و ضربه نزنید
جاهای دیدنی اطراف غار نمکدان قشم
ازآنجاکه غار نمکدان یکی از دیدنی‌های نیمه غربی جزیره قشم است، در دل بسیاری از جاذبه‌های گردشگری این جزیره قرار دارد. شما می‌توانید با صرف زمانی کوتاه، در میان این دیدنی‌های شگفت‌انگیز گردش کنید و خاطرات جذابی از سفر به این منطقه داشته باشید.
برخی از مهم‌ترین جاهای دیدنی اطراف غار نمکدان که انتخاب خوبی برای گشت‌وگذار در سفر به قشم هستند عبارت‌اند از:
تنگه کریان
در دل کوه‌های دولاب قشم تنگه‌ای بکر و زیبا وجود دارد که به تنگه گریان معروف است. این منطقه یکی از منابع تأمین آب شیرین موردنیاز مردم قشم در زمان‌های قدیم بود.
بهترین زمان بازدید از این تنگه، روزهای خنک نیمه دوم سال است؛ چون پس از بارش باران‌های فصلی در این منطقه، سطح آب بالا می‌آید و مناظر بکری در دل سنگ‌ها ایجاد می‌کند.
تنگه چاهکوه
تنگه چاهکوه به عنوان یکی از جذاب‌ترین جاهای دیدنی قشم، گردشگران را مسحور می‌کند. دیوارههای این تنگه پر از دالان‌ها، حفره‌ها و شکل‌های عجیب‌وغریب است که در طول هزاران سال در اثر فرسایش ناشی از بادوباران ایجاد شده‌اند.
علت نام‌گذاری این منطقه به عنوان چاهکوه، وجود چاه‌هایی است که توسط ساکنان قدیمی جزیره قشم برای جمع‌آوری آب باران و تأمین آب شیرین حفر شده بود.
ساحل سرنخ
اگر دوست دارید زیباترین عکس‌ها را با پس‌زمینه دریا در سفر به قشم داشته باشید، حتماً سری به ساحل سرنخ این جزیره بزنید. سرنخ مسیر شنی باریکی در دل دریا است که امکان قدم زدن در آن در برخی از ساعت‌های روز وجود دارد.
سواحل اطراف سرنخ از جذاب‌ترین سواحل قشم هستند که امکان تفریح و استراحت را برای گردشگران فراهم می‌کنند.
دیواره قاضی
در غرب جزیره قشم و در فاصله کوتاهی از غار نمکدان، یکی از خارق‌العاده‌ترین دیدنی‌های جزیره یعنی دیواره قاضی وجود دارد. این دیواره مجموعه‌ای از صخره‌های عمودی عظیم با اشکال هندسی مختلف و چشم‌نواز است که در طول هزاران سال در اثر فرسایش ایجاد شده‌اند.
شما می‌توانید ساعت‌ها به پیاده روی و گشت‌وگذار در این منطقه و تماشای صخره‌ها بپردازید و عکس‌های بی‌نظیری از منظره‌های جذاب آن بگیرید.
دره شور
دره شور یکی از ژئوسایت‌های ژئوپارک قشم است که در میان مردم محلی جزیره با نام مکینه یا هوباد هم شناخته می‌شود. این دره قدیمی‌ترین لایه‌های رسوبی جزیره قشم را در خود جای داده و از هزاران آبراهه جذاب در دامنه تپه‌های آهکی و مارنی تشکیل شده است.
بلندترین قله قشم هم در این منطقه واقع شده و شما می‌توانید از چشمه‌های سولفور دره شور که خواص درمانی زیادی دارند دیدن کنید.
بهترین روش برای اجاره اقامتگاه در قشم
جزیره قشم با مجموعه‌ای از جاذبه‌های دیدنی بکر و شگفت‌انگیز، یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری در جنوب ایران است. باتوجه‌به این که بهترین زمان سفر به این جزیره محدود و شامل سه تا چهار ماه از فصل پاییز و زمستان است، توصیه می‌شود حتماً پیش از شروع سفر به فکر اجاره اقامتگاه در قشم باشید.
خوشبختانه در جزیره قشم اقامتگاه‌های متنوعی از جمله اقامتگاه‌های بوم‌گردی، سوئیت‌ها، ویلاها و آپارتمان‌های مبله و... با امکانات متفاوت وجود دارد که مسافران می‌توانند بر اساس نیازها، بودجه و سلیقه خود، یکی از آن‌ها را انتخاب و اجاره کنند.
جاباما به عنوان یک پلتفرم تخصصی در زمینه اجاره اقامتگاه، دسترسی آسان و سریع شما را به بهترین اقامتگاه‌های قشم فراهم می‌کند. یکی از مزایای اجاره اقامتگاه از طریق جاباما این است که می‌توانید نظرات و بازخوردهای مهمانان قبلی را مطالعه کنید و از این بخش، توضیحات دقیق‌تری درباره واحد اقامتی موردنظرتان به دست آورید.
با اجاره اقامتگاه از سایت یا اپلیکیشن جاباما، به شما این امکان داده می‌شود تا در صورت لغو کردن رزرو، تمام یا بخش زیادی از مبلغ پرداختی خود را پس بگیرید یا آن را برای سفرهای بعدی در کیف پول جاباما نگه دارید.
علاوه بر این، با استفاده از فیلترهای موجود در سایت، می‌توانید محدوده قیمت، نوع اقامتگاه، تعداد اتاق‌ها و سایر ویژگی‌های موردنظرتان را مشخص کنید و گزینه مناسب خود را سریع‌تر پیدا کنید.
دسترسی ۲۴ ساعته، پشتیبانی مناسب و تخفیف‌های عالی از دیگر خدمات جاباما به گردشگران هستند که آن را به یک پلتفرم ایده‌آل برای اجاره اقامتگاه در سفر تبدیل کرده است.
