جاهای دیدنی لرستان ، مجموعی از شگفتی‌های طبیعی و تاریخی

وقتی صحبت از سفر و گردشگری در فصل بهار و تابستان می‌شود، استان‌های کوهستانی و سردسیر جزو اولین انتخاب‌ها هستند. لرستان به‌عنوان یکی از زیباترین استان‌های کوهستانی کشور مملو از جاذبه‌های گردشگری طبیعی و تاریخی است. جاهای دیدنی لرستان آنقدر متنوع است که نمی‌توان در یک سفر چند روزه از همه آن‌ها دیدن کرد. اما برای اینکه بتوانید برنامه‌ریزی منسجمی داشته باشید و محبوب‌ترین مقاصد را ببینید باید با دیدنی‌های لرستان آشنا شوید. در این مقاله مختصری در مورد تاریخچه این استان خواهیم گفت و در نهایت جاذبه‌های گردشگری لرستان را معرفی خواهیم کرد.

در مجله جاباما می‌توانید بهترین جاهای دیدنی در سراسر ایران را ببینید و برای سفرتان مقصد انتخاب کنید.

تاریخچه لرستان

لرستان یکی از استان‌های غربی ایران به عقیده برخی از باستان‌شناسان از حدود هزاره چهارم مسکونی بوده اما به‌دلیل نداشتن خط، هویت اقوام آن زمان ناشناخته مانده است. به‌همین‌دلیل باستان‌شناسان، لرستان را از معدود سرزمین‌هایی می‌دانند که انسان‌ها به منظور کشاورزی، اهلی کردن حیوانات و یکجانشینی آن را انتخاب کرده‌اند.

آثاری که از دوره‌های مختلف در دره‌ها و غارهای لرستان باقی‌ مانده نشان می‌دهد که بشر از حدود هزاره چهارم پیش از میلاد در لرستان ساکن بوده است. در دوره حکومت هخامنشیان و ساسانیان، استان لرستان بخشی از سرزمین پارس بود اما پس از اسلام و در زمان خلافت عباسیان، بخش‌های غربی و مرکز لرستان تا چندین قرن به‌صورت خودمختار اداره می‌شدند.

متأسفانه در زمان حمله مغول و تیمور لنگ، لرستان مورد حمله قرار گرفت و شهرها غارت و ویران شدند. از زمان صفویان، لرستان، جاپلق و بروجرد به صورت ایالت‌هایی خودمختار و مستقل اداره می‌شدند. در اواخر دوره قاجار اما لرستان و خوزستان را یک ایالات در نظر می‌گرفتند. در دوران پهلوی، رضاخان با فرستادن نیروی نظامی به ناامنی‌های لرستان برای همیشه پایان داد. در زمان جنگ ایران و عراق، لرستان به دلیل موقعیت استراتژیکی که داشت بارها مورد حمله و بمباران قرار گرفت و غیورمردان این خطه برای دفاع از کشور، شهید دادند.

جاهای دیدنی لرستان در بهار (عید)

لرستان آب و هوایی معتدل دارد و به‌همین دلیل نیز بهار بهترین زمان سفر خواهد بود. از جمله زیباترین جاهای دیدنی لرستان در بهار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• قلعه فلک‌الافلاک
• دریچه کیو
• آبشار بیشه
• آبشار نوژیان
• دره خزینه
• آبشار گریت
• دریاچه گهر
• دشت لاله‌های واژگون
• مخمل کوه
• دره شیرز
• گرداب سنگی

آب و هوای لرستان

لرستان به لحاظ هواشناسی و اقلیم، منطقه‌ای چهار فصل است که آب و هوایی معتدل و متنوع در طول سال دارد. تنوع دما را می‌توانید در فواصل شمال به جنوب و شرق به غرب لرستان به خوبی حس کنید. به‌عنوان مثال، اگر در فصل زمستان شمال لرستان را برف و کولاک در بر گیرد، قسمت‌های جنوبی این استان هوایی بارانی و مطبوع خواهد داشت. در استان لرستان سه ناحیه مشخص آب و هوایی سرد کوهستانی، معتدل مرکزی و گرم جنوبی دیده می‌شود. لرستان سومین استان پُرآب کشور است و حدود 12% از آب‌های زمینی را در اختیار دارد.

بهترین جاهای دیدنی لرستان

جاهای دیدنی لرستان بسیارند و اگر بخواهیم به توصیف همه آن‌ها بپردازیم این مقاله بسیار طولانی خواهد شد. این استان که خود به چند شهرستان تقسیم می‌شود در مناطق معتدل و کوهستانی کشور قرار گرفته و به همین دلیل دارای آب‌وهوایی مطلوب در اکثر فصول سال و طبیعتی بکر و زیباست.

در ادامه مطلب جاهای دیدنی لرستان را به شما معرفی کرده و از بهترین زمان سفر خواهیم گفت. اما ابتدا اجازه دهید اشاره کوتاهی به جاهای دیدنی شهرستان‌های لرستان داشته باشیم.

جاهای دیدنی بروجرد

بروجرد را همه به‌عنوان عروس زاگرس می‌شناسند، شهری که در غرب لرستان قرار گرفته و با داشتن طبیعتی زیبا و کوهستانی، آب‌وهوایی مطبوع و مراتع سرسبز پذیرای گردشگران بسیاری است. تنکه کپرگه یکی از جاهای دیدنی لرستان در شهرستان بروجرد است که رودخانه‌ای دائمی با پیچ‌وخم‌های فراوان و طبیعی دارد. آبشار ونایی یکی دیگر از جاهای دیدنی بروجرد است که در دامنه ارتفاعات گرین واقع شده و منطقه‌ای سرسبز، بکر و زیباست. گردشگاه تپه چغا یا بام بروجرد یکی دیگر از دیدنی های لرستان است که دارای امکانات کاملی برای گردشگران بوده و در میان منطقه نیز دریاچه‌ای مصنوعی ساخته شده است. یکی از تفریحات متداول این منطقه، قایق‌سواری و بازدید از باغ پرندگان است.

جاهای دیدنی خرم آباد

خرم‌آباد از جمله شهرهایی است که اکثر جاهای دیدنی لرستان را در خود جای داده است. از جاهای دیدنی خرم‌آباد که هر ساله پذیرای گردشگران بسیاری است می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• حمام گپ خرم‌آباد
• موزه باستان‌شناسی
• قلعه‌ فلک‌الافلاک
• دریاچه کیو
• موزه مردم‌شناسی
• آبشار نوژیان
• پارک جنگلی مخمل‌کوه
• جنگل و آبشار نای‌انگیز
• آبشار وارک
• آبشار سرکانه یا گریت
• آبشار افرینه
• غار دوشه

همان‌طور که قبلاً هم اشاره کردیم، لرستان استان پُرآبی است و در نتیجه وجود این تعداد آبشار و چشمه کاملاً طبیعی خواهد بود.

جاهای دیدنی الیگودرز

شهرستان الیگودرز به دشت لاله‌های واژگون شهرت دارد، دشتی که هر ساله در فصل بهار از گل‌های زیبای لاله‌ واژگون قرمز و زرد پوشیده می‌شود. این دشت زیبا که در 35 کیلومتری جنوب‌شرقی شهرستان الیگودرز واقع شده، بزرگترین دشت طبیعی لاله واژگون در ایران است. پیشنهاد می‌کنیم اگر برای سفر به لرستان برنامه‌ریزی می‌کنید، الیگودرز را جزو برنامه‌ جاهای دیدنی لرستان قرار دهید، چون این شهرستان غیر از دشت لاله‌های سرخ، جاذبه‌های طبیعی زیبای دیگری نیز دارد که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.

• آبشار آب سفید
• دره و آبشار چکان
• قالی کوه

جاهای دیدنی کوهدشت

یکی از محبوب‌ترین جاهای دیدنی لرستان در شهرستان کوهدشت، تنگه شیرز است که در محل تلاقی سه استان لرستان، ایلام و کرمانشاه شکل گرفته است. این تنگه که از میان آن رودی جریان دارد، با دیوارهایی به ارتفاع 150 متر تا 200 متر محاصره شده است. فرسایش ناشی از بارندگی باعث شده تا دیوارهای آهکی این تنگه حالتی چین‌خورده و شیب‌دار داشته باشند. جالب است بدانید که در این تنگه آثاری از زندگی غارنشینی به‌جای مانده که نشان از حضور زندگی در زمان‌های قدیم دارد. از دیگر جاهای دیدنی کوهدشت لرستان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• قلعه کوهزاد یا وزنیار
• مقبره داوود رشید
• غار میرملاس
• معبد سرخ دم‌ لری
• پل کشکان
• غار عالی‌آباد
• منطقه جنگلی بلوران
• قلعه زاغه یا زاخه
• پلی سی‌پله
• معبد سرخ دم لکی
• نقوش صخره‌ای هومیان و میرملاس
• غار بت‌خانه

جاهای دیدنی دورود لرستان

دورود نیز مانند الیگودز دشتی از لاله‌‌های واژگون سرخ و زرد دارد که در بخش رزستان یا رزسو در فاصله 10 کیلومتری شهرستان دورود واضه شده است. بهترین زمان بازدید از این دشت زیبا، نیمه دوم فروردین و اوایل اردیبهشت خواهد بود یعنی زمانی‌ها که تمام‌ لاله‌های زیبا شکفته‌اند. از دیگر جاهای دیدنی دورود لرستان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• کوه پریز
• آبشار وقت ساعت
• کوه قارون
• آبشار آبگرم
• تالاب ازگن
• غار منو
• آبشار بیشه یا پوران
• تنگه لی‌لی

محبوب‌ترین جاهای دیدنی طبیعی لرستان

جاهای دیدنی طبیعی لرستان کم نیستند و این منطقه به دلیل کوهستانی بودن مملو از کوه و دره، دریاچه و آبشار طبیعی و غار است. در ادامه برخی از زیباترین و محبوب‌ترین دیدنی‌ های لرستان را به شما معرفی خواهیم کرد.

دریاچه گهر

دریاچه گهر یکی از زیباترین جاهای دیدنی لرستان است که به‌عنوان بزرگترین دریاچه آب‌شور کشور شناخته می‌شود. با وجود ماهی قزل‌آلا و قله‌های مرتفع اشترانکوه، این منطقه بهترین انتخاب برای ماهیگیران و کوه‌نوردان خواهد بود. یکی از دلایلی که این دریاچه تاکنون بکر و دست‌نخورده باقی مانده، عدم وجود جاده ماشین‌رو است. دریاچه گهر با وجود درختانی چون بید و بوته‌های گل، در فصل بهار و تابستان چهره‌ای خیره‌کننده دارد.

وسعت منطقه دریاچه گهر دورود 85 هکتار است و مساحت حوزه آبخیز آن نیز 52.5 کیلومترمربع است. حداکثر عمق این دریاچه در برخی مناطق حتی به 28 متر نیز می‌رسد. دریاچه گهر روی گسل اصلی زاگرس قرار گرفته و برخی کارشناسان معتقدند که بر اثر زمین‌لرزه بوجود آمده است. دریاچه گهر به‌عنوان یکی از زیباترین جاهای دیدنی لرستان در منطقه محافظت‌شده اشترانکوه و در مرز الیگودرز، دورود و ازنا قرار گرفته است.

آبشار بیشه

آبشار بیشه در دامنه‌های رشته کوه زاگرس در شهرستان دورود و در نزدیکی جنگل‌های پهناور بلوط قرار گرفته است. ارتفاع آبریز این آبشار 48 متر عرض آن نیز 20 متر است. با توجه به اینکه مسیر رسیدن به آبشار آسفالته است، پس به‌راحتی می‌توانید در این منطقه کمپ بزنید.

یکی از زیبایی‌های این منطقه به‌عنوان جاهای دیدنی لرستان، عبور ریل قطار از میان طبیعت زیبای اطراف آبشار بیشه است. در بالای آبشار نیز می‌توانید چشمه‌های آب متعددی را ببینید که از دل زمین می‌جوشند. روستای بیشه نیز درست در مجاورت آبشار بیشه قرار دارد می‌توانید چند ساعتی را در طبیعت زیبای این روستا قدم بزنید و با محلی‌ها صحبت کنید.

در مجله جاباما همه چیز را درباره این آبشار بیشه بخوانید و پیش از همه چیز بدانید که پس از خواندن این مطلب قطعا دلتان می‌خواهد بار سفر را ببندید و راهی این آبشار بی‌نظیر شوید.

دره خزینه

دره خزینه به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی لرستان به‌صورت طبیعی و در اثر سال‌ها فرسایش بوجود آمده است. این منطقه شباهت زیادی به گرندکانیون آمریکا دارد و بلندترین پل معلق روی آن ساخته شده است.

این دره که در اواسط جاده پُل‌دختر به اندیمشک واقع شده با عبور رودخانه سیمره (یکی از سرشاخه‌های سیمره) و در اثر سالیان سال فرسایش بوجود آمده و یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی لرستان است.

پل معلق دره خزینه بلندترین پل معلقی است که در ایران و خاورمیانه ساخته شده و طول آن 112 متر است. این پل حدود 85 متر از زمین ارتفاع داشته و دهانه ورودی آن نیز 80 متر است. برای ساخت این پل از چوب روسی و طناب کابلی استفاده شده اما متأسفانه در سال 1397 افرادی ناشناس این پل را تخریب کردند.

پیج نعل اسبی یکی از جاهای دیدنی لرستان در دره خزینه است که صخره‌ میانی با آب احاطه شده و به دلیل فرسایش آب در طول زمان به شکل نعل اسب درآمده است. با وجود رود، این منطقه در فصل بهار و تابستان آب و هوایی بسیار معتدل و دلچسب دارد، بنابراین پیشنهاد می‌کنیم اگر قصد سفر به جاهای دیدنی لرستان مانند دره خزینه را دارید، این دو فصل را انتخاب کنید.

این دره یک خواهر دوقلو هم دارد، گرند کانیون آریزونا. این شباهت‌های بی‌نظیر را می‌توانید در بسیاری از جاهای ایران پیدا کنید. نمونه‌های جذابی از این خواهران همسان اما ناتنی را در مطلبی در جاباما آورده‌ایم که خواندنی و جالب است!

تنگه هلت

تنگه هِلت از جمله جاهای دیدنی لرستان در شهرستان پُل‌دختر و یکی از مقاصد پُرطرفدار برای صخره‌نوردی است. اینکه تنگه با طولی حدود 4 کیلومتر در میان صخره‌هایی زیبا و بلند قرار گرفته و از میان آن رودخانه‌ای جریان دارد که بر زیبایی این منطقه افزوده است.

این تنگه در اثر فرسایش آب و به مرور زمان ایجاد شده است و لایه‌های رسوبی و آهکی نیز در اثر وجود چشمه‌ و عبور آب بوجود آمده‌اند. جالب است بدانید که تا چند سال پیش ورودی تنگه هلت زیر آب بود و به‌همین دلیل امکان دسترسی به آن وجود نداشت. اما در اثر بروز سیلاب‌هایی، مسیر تنگه باز شد و حالا به محلی برای عاشقان طبیعت و دیدنی‌های لرستان تبدیل شده است. به‌دلیل بارش باران و برودت هوا، بهترین زمان سفر به تنگه هلت لرستان، فصل تابستان خواهد بود.

جاهای دیدنی تاریخی لرستان

جاهای دیدنی تاریخی لرستان بیشتر شامل قلعه، خانه‌های تاریخی و مساجد قدیمی است که در شهرهای مختلف این استان واقع شده‌اند. از میان تمام این جاذبه‌های تاریخی برخی اماکن محبوبیت و اهمیت بیشتری دارند و به‌همین دلیل در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.

قلعه فلک الافلاک

دژ شاپورخواست یا قلعه فلک‌الافلاک یکی از قلعه‌های تاریخی لرستان است که در شهر خرم‌آباد واقع شده و تاریخ ساخت آن به دوره ساسانیان بازمی‌گردد. این قلعه در دوران‌های مختلف با نام‌های گوناگونی شناخته می‌شده که از آن جمله می‌توان به قلعه خرم‌آباد، دوازده بُرجی، کاخ اتابکان و سابر خواست اشاره کرد.

ساسانیان در منطقه خرم‌آباد فعلی شهری بنا کردند که نام آن شاپورخواست بود. این شهر بعدها ویران شد اما در سده هفتم هجری شهر خرم‌آباد فعلی به‌جای آن بنا شد. برخی کارشناسان معتقدند که قلعه‌ فلک‌الافلاک به‌دلیل موقعیت استراتژیک این منطقه در قرن چهارم هجری، مقر حکومت گنجور و آل‌حسنویه در دوران آل‌بویه بوده است. این قلعه در دوران صفویه تا قاجار، مقر حکومتی والیان لرستان و اتابکان لُر کوچک بود و در دوران پهلوی اول و دوم نیر به زندان سیاسی و پادگان نظامی تبدیل شد.

قلعه فلک‌الافلاک در سال 1340 به وزارت فرهنگ و هنر وقت واگذار شد و سپس در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. با راه‌اندازی موزه مردم‌شناسی لرستان، این قلعه نیز به موزه تبدیل شد.

مسجد جامع بروجرد

مسجد جامع بروجرد یکی دیگر از جاهای دیدنی لرستان در شهرستان بروجرد است که در قرن‌های دوم و سوم قمری و درست در جایگاه یکی از آتشکده‌های بزرگ ساسانی ساخته شده است. مسجد جامع بروجرد در اصل یک بنای مجموعه‌ای و شامل ساختمان غریب‌خانه، آب‌انبار و میدان است. شواهد امر نشان می‌دهد که در دوره‌های صفویه، زندیه و قاجار، تعمیراتی اساسی در مسجد انجام شده و بخش‌های جدیدی نیز به آن اضافه شده است.

‌کتیبه‌ای آجری به خط کوفی در یکی از دیوارهای جنوبی گنبدخانه و درست بالای محراب قرار گرفته که نشان از قدمت مسجد جامع بروجرد دارد. این بنای تاریخی در سال 1314 به ثبت ملی رسیده است.

خانه ابو

خانه ابو یکی از جاهای دیدنی تاریخی لرستان است که در شهر خرم‌آباد واقع شده و قدمت آن به اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی برمی‌گردد. عمارت ابو از سنگ، چوب، خشت و آهک ساخته شده و پنجره و درهایی آبی‌ رنگ دارد. معماری این عمارت به سبک شاه‌نشین پنج‌دری و اتاق‌های سه‌دری است و دو بخش تابستانه و زمستانه دارد.

این خانه که در اواسط دوره قاجار ساخته شده متعلق به قاضی منطقه یعنی قاضی میرزا محسن قاضی بوده و دارای دو بخش شمالی و جنوبی است. عمارت ابو در دو طبقه ساخته شده و دو ورودی، مهمان‌خانه و سالن بزرگ دارد. این بنا در شهریور سال 1378 به ثبت ملی رسیده است.

بهترین زمان سفر به لرستان

حالا که با جاهای دیدنی لرستان آشنا شدید، باید بهترین زمان سفر به این استان را انتخاب کنید تا از طبیعت زیبا و هوای تازه لذت ببرید. با توجه به موقعیت جغرافیایی لرستان و اینکه جزو مناطق کوهستانی کشور است، بنابراین پاییز و زمستان سردی خواهد داشت. بهترین زمان سفر به لرستان، اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت است. یعنی زمانی که هوا معتدل و خنک است و همه دشت‌ها پر از گل و سبزه شده‌اند.

اما اگر هدف شما از سفر به لرستان شرکت در رویدادهای مختلف این استان است می‌توانید برای شرکت در آیین گِل‌مالی که در ماه محرم و روز عاشورا برگزار می‌شود به این استان سفر کنید. در سال 1397، روز 20 اردیبهشت به‌عنوان روز خرم‌آباد در تقویم ثبت شده و به‌همین مناسبت نیز مراسم موسیقی و رقص با لباس محلی در این شهر برگزار می‌شود.

پاسخ به سوالات رایج در مورد جاهای دیدنی لرستان

اگر به سفر و گردشگری علاقه دارید، قطعاً زیبایی‌های طبیعی و منحصر‌به‌فرد لرستان شما را مجذوب خواهد کرد. جاهای دیدنی لرستان که در این مقاله به بررسی آن‌ها پرداختیم، جزو محبوب‌ترین جاذبه‌های گردشگری استان هستند که هر ساله گردشگران بسیاری را از سراسر ایران به خود جذب می‌کند. امیدواریم با اطلاعاتی که در این مقاله در اختیار شما قرار گرفت، سفری جذاب و خاطره‌انگیز به لرستان داشته باشید.