زیباترین جاهای دیدنی کردستان که مجذوب آن‌ها خواهید شد!

جاهای دیدنی کردستان زیادند و علت آن هم موقعیت جغرافیایی استان است که حتی روستاهای دور افتاده‌ای که در دامنه کوه‌ها شکل گرفته‌اند برای گردشگران بسیار جذاب است. طبیعت سرسبز و هوای مطبوع و خنک در فصل بهار و تابستان و جنگل‌هایی که در پاییز به رنگ‌های زرد، نارنجی و قرمز در می‌آیند همچون تابلوی نقاشی است که هرچقدر به آن نگاه کنید از دیدنش سیر نخواهید شد. در این مقاله به معرفی جاهای دیدنی سنندج، مریوان، قروه و اورامانات تخت می‌پردازیم. در هر بخش علاوه‌بر بررسی هرکدام از جاذبه‌های گردشگری کردستان، به آدرس نیز اشاره می‌کنیم تا به‌راحتی سفر کنید.

کردستان کجاست؟

استان کردستان یکی از استان‌های ایران است که مرکز آن شهرستان سنندج است. کردستان در بخش غربی کشور قرار گرفته و استان‌های اطراف آن از شمال آذربایجان غربی، از شمال شرقی زنجان، از جنوب شرقی همدان و از جنوب کرمانشاه هستند. استان کردستان با کشور عراق هم‌مرز بوده و عراق در قسمت غربی استان کردستان واقع شده است.

کوتاه در مورد استان کردستان

استان کردستان در غرب ایران قرار گرفته است. مرکز کردستان سنندج است و با استان‌های آذربایجان غربی، زنجان، کرمانشاه و کشور عراق همسایه است. استان کردستان در دامنه‌ها و دشت‌های سلسله کوه‌های زاگرس قرار گرفته و همین، طبیعت این استان را تحت تاثیر قرار داده و بخشی از منظره‌های زیبای این استان مدیون زاگرس است. جاذبه‌های طبیعی تنها عامل گیرایی این استان نیست و جاذبه‌های تاریخی هم در جای‌جای این استان دیده می‌شوند. با زیباترین جاهای دیدنی کردستان بیشتر آشنا شوید.

مسیر دسترسی به کردستان از تهران

مسیر تهران به سنندج 488 کیلومتر بوده و این سفر 5 ساعت و 38 دقیقه طول می‌کشد. برای رفتن به سنندج باید ابتدا وارد آزادراه شهید قاسم سلیمانی شده و سپس وارد آزادراه ساوه-همدان شوید. آزادراه همدان-ساوه را تا انتها برانید تا وارد آزادراه قزوین-همدان شوید. در ادامه نیز وارد بزرگراه امام رضا شده و سپس بلوار سردار حسین همدانی شوید. از بلوار سردار همدانی وارد بلوار آیت‌الله نجفی شده و سپس وارد بلوار ارتش شوید. از بلوار ارتش وارد بزرگراه همدان-کرمانشاه شده و سپس وارد بزرگراه همدان-قروه شوید. بزرگراه همدان-قروه-سنندج را انتها برانید تا وارد سنندج شوید.

جاهای دیدنی سنندج

جاهای دیدنی سنندج بسیارند که قرار است در ادامه به طور کامل به بررسی آن‌ها بپردازیم. در هر مورد به معرفی کلی و ارائه آدرس خواهیم پرداخت.

مسجد جامع سنندج

مسجد جامع سنندج دیگر جاذبه تاریخی این استان است که جزو آثار به‌جامانده از دوران قاجار است. گفته می‌شود این مسجد در دوران فتحعلی شاه قاجار و به دستور والی کردستان ساخته شده است. کاشی‌های فیروزه‌ای رنگ این مسجد در نگاه اول سبک معماری ایرانی اسلامی را تداعی می‌کند. قرینه‌سازی نیز دیگر ویژگی این مسجد است. ستون‌ها، کتیبه‌ها، شبستان و پنجره‌های مسجد همه و همه این مکان را به یکی از زیباترین جاهای دیدنی کردستان بدل کرده‌اند.

آدرس مسجد جامع سنندج

سنندج، ضلع شمالی خیابان امام

مجموعه تفریحی فرهنگی آبیدر

سنندج یکی از شهرهای کوهستانی ایران است و در نتیجه مملو از مراکز تفریحی طبیعی است که در دامنه کوه‌ها شکل گرفته‌اند. یکی از این مراکز تفریحی و جاهای دیدنی کردستان، مجموعه تفریحی فرهنگی آبیدر است که در دامنه کوه آبیدر ساخته شده و هر ساله پذیرای گردشگران بسیاری است. آبیدر در زبان محلی به معنای مکانی است که آب بسیاری از آن جاری می‌شود و علت این نام‌گذاری نیز وجود چشمه‌های آب فراوانی است که از این کوه جاری می‌شود. این مجموعه در بخش غربی شهر و بین کوه‌های آبیدر قرار گرفته است. این منطقه کوهستانی دارای پوشش گیاهی متنوعی است و چندین باغ و چشمه را می‌توانید در گردش خود ببینید. پارک آبیدر که به آن پارک کوهستانی آبیدر نیز گفته می‌شود شامل کوه‌های کوچک و بزرگ آبیدر است که ارتفاع هرکدام به ترتیب 2.250 و 2.350 است. از بالاترین نقطه پارک تفریحی فرهنگی آبیدر اشراف کاملی به شهر سنندج خواهید داشت.

آدرس مجموعه تفریحی آبیدر

کردستان، سنندج، انتهای خیابان آبیدر، دامنه کوه آبیدر

برای دسترسی به پارک تفریحی آبیدر باید از میدان گاز وارد بلوار آبیدر شده و سپس از اولین خروجی سمت راست وارد جاده پارک جنگلی آبیدر شوید.

بازار سنندج

در سفر به هر شهری نمی‌توان از بازار آن صرف نظر کرد. بازارهای قدیمی به مثابه‌ی روح شهر و تجلی اصالت هستند. بازار بزرگ سنندج هم یکی از زیباترین جاهای دیدنی کردستان است که در دوره صفویه ساخته شده است. این بازار با الهام از میدان نقش جهان به شکل مستطیل ساخته شده و معماری آن شبیه دیگر بازارهای ایرانی که خطی هستند، نیست.

اگر اهل بازارگردی هستید و می‌خواهید زیباترین بازارهای سنتی سراسر ایران را یکجا ببینید، سری به مجله جاباما بزنید.

آدرس بازار سنندج

کردستان، سنندج، دو طرف خیابان انقلاب

عمارت آصف (خانه کرد)

عمارت آصف یا خانه‌ی آصف وزیری یکی از زیباترین جاهای دیدنی کردستان است که ساخت آن به دوره‌ی صفویه بازمی‌گردد. عمارت آصف به عنوان نمادی از هویت فرهنگی مردم کرد و گنجینه مردم‌شناسی آن‌ها و موزه است و جزو باارزش‌ترین آثار فرهنگی و تاریخی کردستان به شمار می‌رود که فضای خوبی برای شناخت مردم این دیار فراهم می‌کند. آصف اعظم ساخت این بنا را در دوره‌ی صفویه شروع کرد و در دوره‌های قاجار و پهلوی بخش‌هایی به آن اضافه شد. همچنین پس از انقلاب نیز ساخت‌وسازهایی انجام شد و کار مرمت نیز پیش رفت. گچ‌بری‌های زیبا، مقرنس و معماری چشم‌نواز این عمارت آن را به یکی از مقصدهای گردشگران در کردستان تبدیل کرده است.

آدرس عمارت آصف سنندج (خانه کرد)

کردستان، سنندج، تقاطع خیابان شاهپور (امام) و خیابان شهدا

حمام خان سنندج

حمام خان که به آن حمام پیرظهیری نیز گفته می‌شود در ضلع شمالی بازار سنندج و جنب مسجد داروغه قرار گرفته است. حمام در بافت قدیمی شهر و هسته مرکزی آن احداث شده و به همین دلیل نیز از اهمیت تاریخی ویژه‌ای برخوردار است. با‌توجه‌به سنگ‌نبشته حمام به نظر می‌رسد که قدمت این ساختمان باشکوه به سال 1220 و زمان حاکمیت "امان‌الله خان اردلان" والی کردستان برمی‌گردد. بنای حمام در زمان حکومت "فرهاد میرزای معتمدالدوله" عموی ناصرالدین شاه در تملک "امین التجار" بود و در سال 1295 مرمت و بازسازی شد. عمده‌ترین بخشی که در این دوران بازسازی شد، تزئینات آهک‌بری بنای حمام بود. برخی از بخش‌های حمام خان شامل کتیبه‌های آهنگری‌های ضلع‌های جنوبی و شمالی سکوهای حمام سرد (سربینه) نشان‌دهنده مرمت در سال 1295 است.

حمام خان در سال‌های بعد توسط خانواده پیر ظهیری خریداری شد و به همین دلیل نیز آن را با نام حمام پیر ظهیری نیز می‌شناسند. حمام خان در سال 1377 به تملک اداره کل میراث‌فرهنگی درآمد و در سال 1378 نیز کار مرمت آن شروع شد. از بخش‌های مختلف حمام خان می‌توان به هشتی، سردر ورودی، خزینه، بینه (حمام گرم)، سربینه (حمام سرد)، میان در، آب‌انبار، خلوتی و سرویس بهداشتی اشاره کرد. تزئینات داخلی حمام خان شامل نقوش گل، نقوش هنذسی و نقش حیوان و انسان و ترکیبی از انسان و پرندگان است. طاووس‌های آهک‌بری شده در دیوارهای حمام در نوع خود بی‌نظیر هستند.

آدرس حمام خان سنندج

کردستان، سنندج، ضلع شمالی بازار سنندج، جنب مسجد داروغه

برای دسترسی به حمام خان سنندج می‌توانید از خیابان انقلاب و طالقانی از سمت میدان انقلاب و سمت شمال میدان سنندجی و خیابان چهارباغ و کوچه پشت بازار می‌توانید استفاده کنید.

عمارت سالار سعید (موزه ی سنندج)

عمارت سالار سعید یا عمارت حبیبی یکی از ساختمان‌های تاریخی شهر سنندج است که به موزه تبدیل شده و در خیابان امام، کوچه حبیبی و در بخش بیرونی عمارت ملا لطف‌الله شیخ‌الاسلام واقع شده است. در این موزه اشیاء تاریخی که از استان سنندج و دیگر مناطق ایران کشف شده‌اند نگهداری می‌شود.

عمارت سالار سعید یا عبارت حبیبی به سفارش "ملا لطف‌الله شیخ‌الاسلام" ساخته شد اما پس از فوت وی، نوادگانش این عمارت را به دو بخش تبدیل کرده و برای فروش آن اقدام کردند. بخش بیرونی را "عبدالحمید خان سنندجی" معروف به "سالار سعید" و بخش درونی را خانواده "حبیبی" خریداری کردند. در سال 1136، سالار سعید بخش درونی را به اداره فرهنگ وقت واگذار کرد و در نتیجه ساختمان موزه ی سنندج فعلی برای کتابخانه، دانشسرا و خانه پیشاهنگان استفاده شد. در سال 1351 وزارت فرهنگ و هنر عمارت را برای تأسیس موزه در اختیار گرفت و در سال 1354 پس از مرمت، عمارت سالار سعید با نام "موزه ی سنندج" افتتاح شد.

آدرس عمارت سالار سعید (موزه سنندج)

کردستان، سنندج، خیابان امام، کوچه حبیبی

برای دسترسی به عمارت سالار سعید یا موزه سنندج باید از میدان انقلاب وارد خیابان امام شده و سپس وارد کوچه حبیبی شوید.

کلیسای سنندج

کلیسای سنندج در دوره قاجار ساخته شده و در سال ۱۳۷۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. ساختمان کلیسا در محله قدیمی "آغه زمان" واقع شده که یکی از محله‌های مسیحی‌نشین سنندج است. ورود مسیحیان به این محله داستانی تاریخی دارد. زمانی که در اواخر دوران صفویه و در زمان حکومت شاه عباس دوم، دولت عثمانی اقدام به قتل‌عام مسیحیان عراق کرد، گروهی از کلدانی‌های اهل کرکوک وارد مرزهای ایران شده و در شهر سنندج پناهنده شدند. یکی از مسیحیان با نام "دودران زمان والیان اردلان" برای این گروه از مسیحیانی که تبعید شده بودند کلیسای ساخت. جالب است بدانید که نوع معماری کلیسای سنندج سبک اصفهانی و تلفیقی از نماسازی سبک بومی است که در آن طاق‌نما و ستون‌های آجری استفاده شده است. نقش گل لوتوس و ترنج نشان می‌دهد که ساخت این بنا توسط استادان سنندجی انجام شده است. کلیسای سنندج قناتی فعال دارد و آب‌نمای زیبایی نیز در داخل حیاط نیز قرار گرفته است.

آدرس کلیسای سنندج

کردستان، سنندج، محله آغه زمان، خیابان نمکی، کوچه کلیسا

عمارت خسرو آبادی

عمارت خسرو آباد یکی از جاهای دیدنی کردستان است که دارای زیربنای ۶۰۰۰ متر مربعی است در دوران قاجار و در سال ۱۲۲۳ هجری قمری ساخته شده است. حاکم وقت کردستان "امان‌الله خان اردلان والی" دستور ساخت این عمارت را داده است. برخی از کارشناسان معتقدند که بخش شرقی بنا که به آن قصر نیز گفته می‌شود در دوران زندیه ساخته شده و سپس توسط امان‌الله خان اردلان والی توسعه‌یافته است. این عمارت در برخی مواقع به‌عنوان مقر حکومتی نظامی و سیاسی استفاده می‌شده اما بیشتر به‌عنوان محلی برای اجرای مراسم‌های استقبال از شاهان و تشریفات بود. جالب است بدانید که مراسم عروسی "حسن جهان خانوم" دختر فتحعلی شاه با پسر امان‌الله خان در همین عمارت انجام شده است.

عمارت خسرو آباد دارای بخش‌های مختلفی است که از آن جمله می‌توان به قصر سلطنتی در قسمت غربی، ایوان و غلام گردش‌ها در سمت شرقی، حمام، اتاق دربان و خدمتکاران اشاره کرد. یکی از نکات قابل توجه در معماری ساختمان بافت و ترکیب مصالح بکار رفته بخش‌های مختلفی مانند قصر، حمام، دیوارهای حفاظ شرقی، غربی و جنوبی، اصطبل و آشپزخانه است. عمارت خسرو آباد دارای یک باغ زیبا است که در اطراف آن چهار خندق قرار گرفته و در درون باغ نیز کتیبه‌ای وجود دارد که نام فتحعلی‌شاه قاجار و امان‌الله خان با تاریخ ۱۲۲۳ هجری قمری روی آن حک شده است.

آدرس عمارت خسرو آبادی

کردستان، سنندج، بلوار خسرو آباد (شبلی)

برای دسترسی به عمارت خسرو آباد باید از میدان 12 فروردین به سمت غرب حرکت کرده و سپس وارد بلوار کردستان شوید. پس از 2 کیلومتر وارد خیابان مستوره شده و سپس وارد خیابان کشاورز شوید پس از آن نیز باید وارد خیابان خانقاه شوید و پس از 200 متر به عمارت خسرو آباد می‌رسید.

مسجد دارالاحسان سنندج

"مسجد جامع سنندج" که در بین مردم این شهر به "مسجد دارالاحسان" شناخته می‌شود یکی از ارزشمندترین جاهای دیدنی کردستان است که به‌عنوان قطب مذهبی سنندج نیز شناخته می‌شود. این مسجد که در ضلع شمالی خیابان امام قرار گرفته در سال ۱۲۲۸ هجری یعنی در دوران حکومت "فتحعلی‌شاه قاجار" و به دستور "امان‌الله خان اردلان والی" یکی از بزرگ‌ترین والیان کردستان احداث شد. از روی کتیبه بالای مسجد می‌توان تاریخ شمسی ساخت و سازنده مسجد را به‌خوبی دید که در سال ۱۳۲۱ هجری شمسی توسط اسدالله اردلان ساخته شده است.

مسجد جامع سنندج در اصل روی خرابه‌های مسجد دوران صفویه ساخته شده است. برخی از متون تاریخی حاکی از آن است که حکومت مرکزی ایران تسلط کاملی روی اوضاع کردستان نداشت و "خانه پاشا" که از حاکمان دولت عثمانی بود از کرکوک عراق به کردستان آمد و حاکم وقت کردستان یعنی "علی‌قلی‌خان" را مجبور به ترک کردستان به سمت اصفهان کرد. "خانه پاشا" زمانی‌که در کردستان اقامت داشت عمارت‌های زیادی از جمله مدرسه، مسجد و دو منار بلند احداث کرد. پس از تمام شدن حکومت خانه پاشا بناهای ساخته شده توسط وی به دست والیان پادشاه صفوی ویران شد. امان‌الله خان یکی از کسانی بود که دو مناره بلند ساخته شده در مسجد دوران صفوی را تخریب کرد. در نتیجه مسجد دوران صفویه به طور کامل از بین رفت. امان الله خان پس از این کار برای ساخت مسجد دارالاحسان سنندج یا مسجد جامع سنندج اقدام کرد.

آدرس مسجد دارالاحسان سنندج

کردستان، سنندج، ضلع شمالی خیابان امام

اگر به دیدن مساجد قدیمی علاقه‌مندید، بیایید سری هم بزنیم به مسجد شیخ لطف الله که تاریخ عجیبی دارد.

پل قشلاق

پل قشلاق یکی از جاهای دیدنی کردستان است که روی رودخانه قشلاق ساخته شده و قدمت آن به دوره صفویه و زندیه برمی‌گردد. در دوره‌های بعدی خصوصاً در دوره قاجار تعمیر و بازسازی شد. در سال ۱۰۴۶ هجری قمری "شاه صفی" و "سلیمان خان اردلان" سفارش ساخت پل در مسیر سنندج به همدان را پذیرفتند. در زمان "امان‌الله خان اردلان والی" نیز پل قشلاق به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی سنندج تعمیر و مرمت شد. به دلیل خرابی‌های بیش از حد "میرزا رضا وزیر کردستانی" در سال ۱۲۶۸ نیز برای بازسازی پل اقدام کرد. در سال ۱۲۸۹ هجری قمری نیز "ناظم الایاله میرزا غلامحسین خان" نیز برای مرمت اقدام کرد و سنگ‌نبشته‌ای که بر روی کوه مجاور قرار گرفته حکایت از مرمت پل توسط میرزا غلامحسین خان دارد.

پل قشلاق دارای ۶ دهانه بوده و طول آن ۷۸ متر و عرض آن ۳ متر است. این پل به‌صورت خط مستقیم ساخته شده و باتوجه‌به مواد تشکیل‌دهنده در ساخت آن یکی از نمونه‌های مستحکم و عالی پل‌سازی در دوران صفویه است. دهانه‌های پل دارای طاق‌های جناغی هستند و عرض آن‌ها از سمت شرق به غرب افزایش پیدا می‌کند. کف پل سنگ‌فرش‌شده و پایه‌های سنگی آن پس از کف سنگ‌فرش یک متر ارتفاع دارد. ساختمان اصلی این پل نیز با آجر ساخته شده است.

آدرس پل قشلاق

کردستان، شرق سنندج، رودخانه قشلاق

جاهای دیدنی مریوان

از جمله بهترین جاهای دیدنی کردستان در مریوان می‌توان به دریاچه زریوار، دشت بیلو، آبشار گویله، تالاب زریوار و پل تاریخی گاران اشاره کرد. در ادامه به بررسی جاهای دیدنی این شهرستان پرداخته که می‌تواند راهنمای سفر به مریوان باشد.

دریاچه زریوار

دریاچه زریوار یکی از جاذبه‌های طبیعی و زیباترین جاهای دیدنی کردستان است که علاوه بر زیبایی، بزرگ‌ترین چشمه‌ی آب شیرین جهان است. این دریاچه سال ۱۳۸۹ به فهرست آثار ملی ایران اضافه شد و زیبایی دریاچه، دو رشته کوه پوشیده از جنگل‌های بلوط و دار مازو در شرق و غرب آن و دشت‌های سرسبز بیلو و مریوان در شمال و جنوب آن باعث شده یکی از مقصدهای محبوب گردشگران استان کردستان باشد.

نکته‌ی جالب دیگر در مورد این دریاچه این است که هیچ رودخانه‌ای به آن نمی‌ریزد و تمام آب دریاچه از چشمه‌های جوشان کف دریاچه و آب شدن برف کوه‌های اطراف به دست می‌آید.

ماهیگیری، قایق‌سواری، پیاده‌روی و برپایی چادر کنار دریاچه جزو فعالیت‌های محبوب گردشگران به شمار می‌رود.

اگر ساکن تهران هستید، دوست دارید یک آخر هفته را در کنار دریاچه بگذرانید، در این مطلب در مجله جاباما می‌توانید نزدیک ترین دریاچه های اطراف تهران را ببینید.

آدرس دریاچه زریوار

کردستان، سنندج، 3 کیلومتری غرب مریوان

امکانات و تفریحات دریاچه زریوار

در کنار دریاچه زریوار یک مجتمع ساحلی قرار دارد که امکانات متنوعی را به گردشگران ارائه می‌کند. بنابراین امکانات و تفریحات دریاچه زریوار برای یک گردش روزانه عالی خواهد بود. از جمله امکانات و تفریحات دریاچه زریوار می‌توان به رستوران، فروشگاه، پارک جنگلی، پارکینگ، دریاچه و فروشنده‌های محلی اشاره کرد که هر روز صنایع‌دستی و محصولات استان را ارائه می‌کنند. یکی از تفریحات این دریاچه قایق‌سواری است که با قایق پدالی انجام می‌شود.

تالاب زریوار

تالاب آب شیرین زریوار یا زریبار که در 130 کیلومتری شمال غربی سنندج و در 3 کیلومتری غرب شهر مریوان واقع شده یکی از جاهای دیدنی کردستان است. تالاب زریوار یکی از دریاچه‌های منحصربه‌فرد آب شیرین در جهان است که در زمان مهاجرت پرندگان به محلی مناسب برای جوجه‌آوری تبدیل می‌شود. طبق مصوبه ۳۰۴ سال ۱۳۸۸ کمیسیون امور زیربنایی صنعت معدن و تجارت، تالاب زریوار به یکی از پناهگاه‌های حیات‌وحش زریوار تبدیل شد. کارکردهای اکولوژیکی زریبار به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی سنندج باعث شده تا این منطقه به‌عنوان تنظیم‌کننده رژیم آبی برای حمایت از گیاهان و حیوانات به‌ویژه پرندگان آبزی تبدیل شود.

تالاب زریوار یکی از معدود تالاب‌های آب شیرین در ایران است که هیچ رودخانه دائمی به‌منظور تأمین آب به آن متصل نیست و معمولاً از طریق چشمه‌های متعددی که در بخش غربی و کف تالاب وجود دارند تغذیه می‌شود. به‌طورکلی می‌توان گفت که منابع تأمین آب تالاب شامل باران، چشمه‌های کف تالاب و اطراف آن و آب‌های سطحی است. مازاد یا سرریز آب تالاب به مصرف کشاورزی می‌رسد و در برخی مواقع به دلیل کم آبی با در نظر گرفتن تمهیداتی از آب تالار برای آب کشاورزی نیز استفاده می‌شود. تالاب به رودخانه زریوار متصل شده و با پیوستن به رودخانه مریوان به سمت جنوب جاری می‌شود. رودخانه مریوان با پیوستن به چند رود دیگر منجر به شکل‌گیری رودخانه مهم سیروان شده است.

آدرس تالاب زریوار

کردستان، سنندج، 3 کیلومتری غرب شهر مریوان

پل گاران

در منطقه‌ای با رودخانه‌های خروشان وجود پل چیز بعیدی نیست. پل گاران هم برای ارتباط راحت‌تر گاران و اسلام دشت در مریوان ساخته شد و تا سال ۱۳۲۰ هم از آن استفاده می‌شد. قدمت این پل به دوران ساسانیان می‌رسد اما در زمان صفویه مرمت شده است. نکته‌ی حیرت‌انگیز درمورد این پل این است که از سنگ، ساروج و آجر ساخته شده است.

آدرس پل تاریخی گاران

کردستان، 10 کیلومتری شمال شرقی مریوان، جاده گاران-تیژتیژ

آبشار گویله

چشمه‌ها، رودها و آبشارها در منطقه کردستان متعدد هستند و هر یک زیبایی خاص و منحصربه‌فرد خود را دارند. دیگر دیدنی کردستان آبشار گویله است که در ۲۰ کیلومتری مریوان و نزدیک روستایی به همین نام است. ارتفاع آبشار گویله به بیش از ۵۰ متر می‌رسد. آبشار گویله تنها یک کیلومتر با جاده فاصله دارد و حین عبور از جاده می‌توان آن را تماشا کرد اما برای تماشای آن از نزدیک مسیر کوه‌پیمایی یک ساعته‌ای در پیش دارید که مسیر چندان سختی نیست و از کنار جاده مشخص است.

آدرس آبشار گویله

کردستان، 20 کیلومتری مریوان، روستای گویله

دشت بیلو

دشت بیلو یکی از جاهای دیدنی مریوان است که در ۱۵ کیلومتری شهر مریوان واقع شده و با پوشش گیاهی متنوع، چشمه‌های آب ون جنگل‌های اطراف پذیرای گردشگران از تمامی شهرها خواهد بود. زمین‌های اطراف این دشت در گذشته برای کاشت برنج استفاده می‌شد. بیلو از روستاهای مرزی شهرستان مریوان است که به دلیل شرایط آب‌و‌هوایی مناسب و گونه‌های مختلف گیاهی هر ساله میزبان لک‌لک‌ها خواهد بود.

لک‌لک‌ها از فصل بهار تا اواخر تابستان در این منطقه حضور دارند و اگر در این فاصله زمانی به دشت بیلو بروید می‌توانید لک‌لک‌های زیبای این دشت را ببینید. این دشت زیبا که در بین جنگل‌های زیبای مریوان محصور شده یکی از جذاب‌ترین جاهای دیدنی کردستان در تابستان است و باتوجه‌به طبیعت زیبا و بکر، گردشگران در ایام تعطیل خصوصاً تعطیلات نوروز برای گردش به این دشت می‌آیند.

آدرس دشت بیلو

کردستان، 15 کیلومتری مریوان

یکی از جاهای دیدنی طبیعی ایران، جنگل لفور است که اگر عاشق طبیعت باشید باید آن را ببینید.

جاهای دیدنی و جاذبه های اورامانات

در این بخش از مقاله به بررسی جاهای دیدنی کردستان اورامان تخت می‌پردازیم، بنابراین اگر قصد سفر به کردستان را دارد، این بخش را از دست ندهید. مطالبی که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم می‌تواند راهنمای سفر اورامانات باشد.

سنگ نبشته ی اورامان

سنگ نبشته ی اورامان یا کتیبه تنگی‌ور یکی از جاهای دیدنی اورامانات است که نقش‌برجسته آن متعلق به تمدن آشور بوده و یک کتیبه به خط میخی نیز دارد. این سنگ‌نبشته که بر فراز کوه زینانه حجاری شده یک کتیبه باستانی است که در اسفند سال ۱۳۸۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. سنگ‌نبشته اورامان در دهانه تنگه روستای یوزیدر ایجاد شده و در یک کیلومتری غرب روستای تنگی‌ور و ۴۵ کیلومتری شمال غربی کامیاران قرار دارد.

این نقش‌برجسته در یک طاق‌نما با پهنای ۱۷۰ سانتی‌متر، ارتفاع ۱۲۰ سانتی‌متر و عمق ۳۵ سانتی‌متر در سال ۷۰۶ پیش از میلاد حجاری شد. درون طاق‌نما نقش‌برجسته‌ای از یک انسان دیده می‌شود که ۱۵۰ سانتی‌متر طول و ۳۵ سانتی‌متر عرض دارد. برخی کارشناسان نقش این انسان را به سارگون دوم پادشاه آشور نسبت داده‌اند. این نقش‌برجسته به‌صورت نیم‌رخ بوده و در لباس شاهی حجاری شده است. کتیبه‌ای که به زبان آشوری باستان و خط میخی حجاری شده ابعادی حدود ۱۲۰ سانتی‌متر در ۱۲۰ سانتی‌متر داشته و شامل ۵۰ خط است که در کنار نقش برجسته قرار دارد. در متن کتیبه پس از ستایش خدایان آشوری به شرح پیروزی‌های قوم آشور پرداخته شده است.

آدرس سنگ نبشته ی اروامان

کردستان، کامیاران، بین روستاهای تنگی‌ور و یوزیدر

اگر اهل روستاگردی هستید، همین جا زیباترین روستاهای ایران را بشناسید و تصاویرشان را ببینید.

منطقه حفاظت شده کوسالان و شاهو

کوسالان و شاهو یکی از جاهای دیدنی استان کردستان است که به‌عنوان منطقه حفاظت شده در حد‌فاصل شهرهای مریوان، کامیاران و سروآباد کردستان قرار دارد. کوسالان و شاهو با کردستان عراق هم‌مرز بوده و بخشی از این منطقه محافظت شده در محدوده استان کرمانشاه نیز قرار می‌گیرد. در حال حاضر در این منطقه ۱۱۷ گونه پرنده، ۲۳ گونه پستاندار، ۲۴۲ گونه گیاهی و 17 گونه خزنده شناسایی شده است.

در سال ۱۳۹۶ برخی از مسئولان استان کردستان و نمایندگان این شهر تلاش کردند تا با ارسال نامه‌ای به رئیس سازمان محیط زیست کشور و باتوجه‌به مساحت شهرستان سروآباد که بیشتر آن را این منطقه حفاظت شده در بر گرفته، تقاضای کاهش مساحت منطقه حفاظت شده در شهرستان سروآباد را داشتند. علت این امر وجود مانعی برای فعالیت‌های کشاورزی و باغی و ساخت‌وساز بود. در سال ۱۳۹۶ طرح کاهش مساحت منطقه حفاظت شده در شهرستان سروآباد اجرا شد. متأسفانه در سال ۱۳۹۷، ۱۵ هکتار از جنگل‌های منطقه حفاظت شده کوسالان و شاهو طعمه حریق شدند.

از جمله مهم‌ترین پوشش‌های گیاهی منطقه می‌توان به جنگل‌های بلوط اشاره کرد. گونه‌های شاخص جانوری منطقه حفاظت شده شاهو و کوسالان شامل سیاه‌گوش، خرس قهوه‌ای، کرکس، بز، پلنگ و عقاب طلایی است.

آدرس منطقه حفاظت شده کوسالان و شاهو

کردستان، حدفاصل شهرهای سروآباد، مریوان و کامیاران

آبشار بل

آبشار بل که در روستایی به همین نام و در منطقه اورامانات استان کردستان قرار گرفته از جمله جاهای دیدنی کردستان و مریوان است. آب آبشار بل با فشار و حجم بسیار زیادی از شکاف کوه بیرون می‌زند و درنتیجه چهره زیبایی به این منطقه بخشیده است. در دریاچه‌ای که به‌واسطه آبشار بل شکل گرفته می‌توانید قایق‌سواری کنید. سرچشمه اصلی آبشار بل به‌عنوان یکی از مکان‌های دیدنی کردستان، چشمه بل نام دارد که تقریباً در فاصله 2 کیلومتری هجیج واقع شده است. آبشار مسیر خود را به سمت رودخانه سیروان در پیش گرفته و سپس وارد خاک عراق می‌شود. برای دسترسی به آبشار بل می‌توانید از طریق مریوان یا پاوه اقدام کنید.

آدرس آبشار بل

کردستان، اورامانات

چشمه بل

چشمی پل یکی از چشمه‌های طبیعی استان کرمانشاه است که از کوه‌های شاهو سرچشمه گرفته و حوضه آبریز آن در استان کرمانشاه واقع شده است. چشمه بل به‌عنوان جاهای دیدنی کردستان یکی از پرآب‌ترین چشمه‌های هورامان و غرب ایران است. برخی کارشناسان معتقدند که چشمه بل نام خود را از خدای آب بابلی‌ها با نام "بل" گرفته است. چشمه بل که در فاصله دو کیلومتری از روستای هجیج از توابع شهرستان پاوه قرار گرفته فاصله بسیار کمی با رودخانه سیروان داشته و آب آن پس از خارج شدن از دل کوه منجر به تشکیل آبشاری به نام آبشار بل شده که در نهایت به رودخانه سیروان می‌ریزد.

آدرس چشمه بل

کرمانشاه، 25 کیلومتری پاوه و 2 کیلومتری هجیج

بانه

بانه یکی از شهرهای استان کردستان است که در مرز بین ایران و عراق قرار گرفته و به‌عنوان مرکز شهرستان بانه دقیقاً در ۲۰ کیلومتری نوار مرزی ایران با عراق، ۷۰ کیلومتری جنوب شرقی سردشت و ۶۰ کیلومتری جنوب غربی سقز واقع شده است. شهر بانه با شهرستان‌های سقز، سردشت، مریوان و اقلیم کردستان هم‌مرز بوده و با آن‌ها ارتباط جاده‌ای دارد. بانه دارای جنگل‌های طبیعی و بزرگ بلوط است و به همین دلیل یکی از جاهای دیدنی کردستان در پاییز به شمار می‌رود.

نام بانه از واژه‌ای کردی گرفته شده که به معنای بام است. این نام نشان‌دهنده موقعیت شهر بانه و ارتفاع آن از سطح دریاست. باتوجه‌به چشم‌اندازهای بلندی که در اطراف شهر بانه وجود دارد برای رسیدن به این شهر باید مسیر زیادی را به‌صورت سربالایی طی کنید از جمله جاهای دیدنی بانه می‌توان به روستای دول ارزن، غار شوی، دریاچه سد بانه و تفریحگاه سورین اشاره کرد.

جنگل‌های بانه

جنگل‌های بانه در زاگرس شمالی و استان کردستان واقع شده‌اند. از جمله پوشش گیاهی جنگل‌های بانه می‌توان به زالزالک وحشی، گلابی وحشی، بنه، مازودار، برودار و کیکم اشاره کرد. البته درختان بلوط غالب پوشش گیاهی جنگل‌های بانه هستند که در فصل پاییز به دلیل زرد و قرمز شدن برگ‌ها این منطقه را به یک تابلو نقاشی زیبا تبدیل می‌کند. مساحت جنگل‌های بانه حدود ۵۰ هزار هکتار تخمین زده می‌شود. دامنه غربی کوه‌های "گردنه خان" مرز شرقی جنگل‌های بانه است و از این منطقه که به سمت غرب می‌روید جنگل بانه مانند جنگل‌های مریوان مملو از درختان با گونه‌های گیاهی مختلف و متراکم خواهد بود.

غار کرفتو

غار کرفتو یکی از زیباترین جاهای دیدنی کردستان و آثار باستانی حیرت‌انگیز این استان است. غار کرفتو در شرق شهر سقز قرار دارد و طبق تحقیقات در دوره‌ی سوم زمین‌شناسی شکل گرفته است. اما همه‌ی بخش‌های این غار کار طبیعت نیست و بخش‌هایی از آن با دست کنده شده و کتیبه‌هایی مربوط به دوران پیش از تاریخ دارد. یکی از این کتیبه‌ها کتبیه‌ای یونانی سردر یکی از اتاق‌های طبقه سوم این غار است که از آن به عنوان معبد هراکلس نام برده است. همچنین نقاشی‌هایی از حیوانات، انسان و گیاه در این غار حجاری شده است.

آدرس غار کرفتو

کردستان، 46 کیلومتری جنوب غربی تکاب، 5 کیلومتری غرب روستای یوزباش کندی

منطقه حفاظت شده عبدالرزاق

منطقه حفاظت‌شده عبدالرزاق سقز با مساحتی حدود ۴۴ هزار هکتار زیستگاهی طبیعی و از جاهای دیدنی کردستان اورامان تخت است که در شرق شهرستان سقز واقع شده و طبق مصوبه سال ۱۳۸۶ به یکی از مناطق حفاظت شده ایران تبدیل شده است. از جمله گونه‌های شاخص جانوری منطقه حفاظت شده عبدالرزاق به‌عنوان یکی از مناطق دیدنی کردستان می‌توان به ۱۷ گونه پستاندار و ۸۰ گونه از پرندگان اشاره کرد. گونه‌های جانوری نادر و کمیاب منطقه حفاظت شده عبدالرزاق شامل عقاب طلایی، قوچ، قرقی، لک‌لک، مرغ حق، شغال، هما و میش هستند. تاکنون بیش از ۳۵۰ گونه گیاهی در منطقه عبدالرزاق شناسایی شده که از جمله گونه‌های کم‌نظیر می‌توان به مرزه، بادام وحشی، میخک، کما و گون اشاره کرد.

آدرس منطقه حفاظت شده عبدالرزاق

کردستان، شهرستان سقز

جاهای دیدنی سقز

سقز به عنوان یکی از شهرهای کردستان جاهای دیدنی بسیاری دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم. از جمله جاهای دیدنی سقز می‌توان به مسجد دو مناره سقز و بازار محلی سقزی‌ها اشاره کرد.

مسجد دو مناره ی سقز

مسجد دو مناره سقز در محله میان قلعه سقز و در دامنه یکی از تپه‌های تاریخی شهر واقع و در بافت قدیمی شهر قرار دارد که در مقابل آن حسینیه‌ای نیز ساخته شده است. این مسجد که در محیطی باز و آزاد ساخته شده از هر چهار طرف فضای آزاد داشته و از طرف شمال به یک کوچه ۳ متری منتهی می‌شود که محدود به تپه قلعه ناربن و خیابان امام است. قدمت این مسجد به دوران افشاریه بازمی‌گردد و در سال ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.

آنچه که در ابتدای ورود به مسجد توجه گردشگران را به خود جلب می‌کند مناره‌ها هستند. مناره‌ها آجرنما بوده و طراحی زیبایی در میانه با آجرهای فیروزه‌ای دارند‌. روایت‌های محلی حاکی از آن است که قدمت این مسجد به زمان شیخ حسن مولان آباد یکی از عرفای حکیم و ریاضی‌دان مشهور دوره افشاریه برمی‌گردد. نادرشاه افشار در زمان مسافرت به بغداد از این منطقه عبور می‌کرد و "شیخ حسن مولان آباد" از نادرشاه مسجدی برای اهالی سقز درخواست کرد و در نتیجه نادرشاه افشار نیز دستور ساخت مسجد دومناره سقز را در بافت قدیمی شهر صادر کرد. به همین دلیل برخی از محلی‌ها مسجد دو مناره سقز را با نام مسجد شیخ حسن مولان آباد می‌شناساند.

آدرس مسجد دو مناره ی سقز

کردستان، سقز، خیابان امام خمینی، پشت حسینیه

بازار محلی سقزی ها

بازار محلی سقزی ها یک مجموعه تاریخی است که در آن بازرگانان منطقه و سراسر کشور به دادوستد انواع کالاهای مختلف می‌پردازند. این بازار که در مرکز شهر سقز واقع شده نقش مهمی در تجارت انواع کالا بین کشورهای ایران، ترکیه و عراق دارد. قدمت بازار سقز به‌عنوان یکی از اماکن تاریخی شهر سقز و جاهای دیدنی کردستان باتوجه‌به بناهای باقی‌مانده در اطراف آن که شامل کاروان‌سرای تاجوانچی و راسته بازار یهودیان است به دوران زندیه برمی‌گردد و در دوران صفویه و قاجار نیز یک‌بار مرمت شده است. در حال حاضر نیز مطالعاتی برای مرمت و احیای مراکز تاریخی بازار شامل مسجد دو مناره، حمام حاج صالح، کاروان‌سرا و احداث موزه تاریخی انجام شده است.

آدرس بازار محلی سقزی ها

کردستان، مرکز شهر سقز

بیجار، بام ایران

بیجار یکی از شهرهای کردستان است که به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران شناخته می‌شود. شهر بیجار در زمان‌های قدیم مرکز ولایت گروس بوده و حدود ۱۹۴۸ متر از سطح دریا فاصله دارد. بیجار از لحاظ ارتفاعی ۴۲۵ متر از سنندج و ۷۷۰ متر از تهران بلندتر است و به همین دلیل نیز به شهر بیجار، بام ایران نیز گفته می‌شود.

یکی از مطمئن‌ترین روش‌های ریشه‌یابی که برای نام شهر بیجار انجام شده در اصل بر گرفته از درختان بید فراوانی است که در این منطقه وجود داشتند و در نتیجه نام منطقه را "بیدزار" گذاشته بودند. در زبان محلی کردی "بید" به مفهوم "بی" و "زار" به مفهوم "جار" است. بنابراین بیدزار همان بیجار خواهد بود. بیجار کلمه‌ای است که ریشه آن به زبان پهلوی برمی‌گردد و چون زبان کردی با زبان پهلوی نزدیکی خاصی دارند نام شهر توسط اهالی به بیجار تغییر پیدا کرد.

رود سیروان

رودخانه سیروان یکی از جاهای دیدنی کردستان است که از به هم پیوستن رودهای بخش‌های غربی، مرکزی و جنوب غربی استان کردستان شامل قشلاق، گردلان و گاوه‌رود به وجود آمده است. این رود پیچ‌وخم زیادی داشته و باتوجه‌به اینکه رودهای زیادی به آن می‌ریزند معمولاً سیراب است.

رود سیروان منطقه باستانی اورامان و سروآباد را به دو بخش مجزا تقسیم می‌کند و تنها راه ارتباطی این دو بخش، پل دوآب در فاصله ۲۵ کیلومتری شمال غربی شهر پاوه است. طبیعت اطراف رودخانه سیروان به دلیل آب‌وهوای معتدل کوهستانی و همین‌طور وجود چشمه‌های فراوان دارای چراگاه‌های سرسبز و باغ‌های زیبایی است که در آن‌ها گونه‌های گیاهی و جانوری متفاوتی وجود دارد. طول رودخانه سیروان ۴۴۵ کیلومتر است و از جمله دیدنی‌های کردستان است که در آن گونه‌های گیاهی مختلفی چون پسته وحشی، توت، انجیر، گلابی، انار، میلو و گردو وجود دارد.

آدرس رود سیروان

کردستان، بخش اورامان

دریاچه سد قشلاق یا وحدت

سد قشلاق یا وحدت که روی رودخانه‌ی قشلاق ساخته شده آب آشامیدنی و کشاورزی منطقه را تامین می‌کند اما جذابیت این سد به دریاچه‌ای که پشت آن قرار دارد و فضای سبز اطراف آن برمی‌گردد. وجود ماهی‌های مختلف و امکان ماهی‌گیری همچنین امکانات تفریحی و اسکله قایق‌رانی باعث شده گردشگران زیادی به این دریاچه جذب شوند.

آدرس سد قشلاق یا وحدت

کردستان، سنندج، 12 کیلومتری شمال شهر سنندج

حمام وکیل الملک

در مجموعه عمارت وکیل الملک که به پارک سپیدار سنندج منتهی می‌شود، حمام قدیمی ساخته شده که آن را با نام حمام وکیل الملک می‌شناسند. احتمالاً در گذشته این حمام تنها مخصوص استفاده افراد خانواده و وکیل بوده است. حمام وکیل الملک دارای فضاهای مختلفی است و به نظر می‌رسد هم‌زمان با احداث مجموعه عمارت وکیل الملک ساخته شده که به دوره زندیه برمی‌گردد در این حمام از آهک‌بری در سطح وسیع روی دیوارها و فضای گرم و سرد حمام استفاده شده است. نقشه‌های به کار رفته روی دیوارها شامل اشکال گیاهان، حیوانات و اشکال هندسی است که بیشتر آن را نقش طاووس تشکیل داده است.

آدرس حمام وکیل‌الملک

کردستان، سنندج، خیابان کشاورز

مسجد و زیارتگاه هاجر خاتون

مسجد و زیارتگاه هاجر خاتون به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی کردستان از جمله مهم‌ترین مساجد شهر سنندج است که توسط "عارف حاج شیخ شکل الله" معروف به "شهباز سنه‌دژ" در محله قدیمی شهر سنندج به نام سرتپوله ساخته شده است. این مسجد که محل زیارتگاه دخت گرامی امام موسی کاظم علیه‌السلام است یکی از جاذبه‌های گردشگری و زیارتی شهر سنندج محسوب می‌شود. بر اساس روایات، هاجر خاتون خواهرزاده امام هشتم شیعیان در مسیر سفر به بارگاه مطهر علی‌بن موسی‌الرضا (ع) در کردستان درگذشت و در این مکان با حضور امام رضا به خاک سپرده شد.

آدرس مسجد و زیارتگاه هاجر خاتون

کردستان، سنندج، خیابان صلاح‌الدین ایوبی

قلعه ی قمچقای از جاذبه های گردشگری کردستان

قلعه قمچقای که در فاصله ۶۰ کیلومتری از شمال شهر بیجار قرار گرفته یکی از جاذبه‌های تاریخی و جاهای دیدنی کردستان است که در سال ۱۳۶۵ در آثار ملی ایران به ثبت رسید. قلعه تاریخی قمچقای کتیبه‌ای با نقش هیروگلیف و به خط هراتیک دارد که جزو قدیمی‌ترین کتیبه‌های نیمه تصویری ایران به‌حساب می‌آید و با خط سومریان نیز قابل مقایسه است. دیوارهای قلعه حدود ۲۰۰ متر ارتفاع دارند و تنها راه ارتباطی آن گذرگاه باریکی است. این قلعه به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی کردستان وسعتی بالغ بر ۵ هزار مترمربع داشته و مخازن متعدد آب و پناهگاه زیرزمینی با عمق 41 پله به‌صورت تونلی نیز دارد.

آدرس قلعه ی قمچقای

کردستان، 60 کیلومتری شمال بیجار، نزدیکی روستای قمچقای

زیارتگاه و بارگاه حضرت عکاشه

زیارتگاه و بارگاه حضرت عکاشه در فاصله ۴۵ کیلومتری از شمال غربی کامیاران و در مسیر مرایوان و کامیاران در روستایی به نام کاشتر واقع شده است. این زیارتگاه که به یکی از اصحاب پیامبر منسوب است به نام عکاشه شناخته می‌شود. جالب است بدانید که در این زیارتگاه به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی کردستان امکانات زیادی برای گردشگران در نظر گرفته شده که از آن جمله می‌توان به سکوهای استراحت، آب آشامیدنی، پارکینگ و سرویس بهداشتی اشاره کرد.

آدرس زیارتگاه و بارگاه حضرت عکاشه

کردستان، 45 کیلومتری شمال غربی کامیاران، روستای کاشتر

چشمه بابا گرگر

"چشمه بابا گرگر" در روستای بابا گرگر و در فاصله ۱۸ کیلومتری از شمال شرقی شهرستان قروه قرار گرفته که محلی‌ها به آن "دنگز" نیز می‌گویند. آب این چشمه در استخری عمیق و دایره‌ای شکل به محیط ۲۰۰ مترمربع جمع می‌شود. آب این چشمه به رنگ سرخ است و در برخی موارد نیز به رنگ زرد مایل به لیمویی در می‌آید. علت رنگی بودن آب این چشمه وجود املاح معدنی خصوصاً گوگرد در آن است. به همین دلیل نیز آب چشمه بابا گرگر برای امراض پوستی و سودایی بسیار مناسب بوده و در درمان بیماری‌های چون راشیتیسم، سوءهاضمه، بیماری‌های دستگاه گوارش و تورم مؤثر است.

روستای بابا گرگر شهرت خود را از امامزاده‌ای با همین نام گرفته است که در گویش زبان ترکی به آن منطقه "بابا ببین ببین" گفته می‌شود. افسانه‌های محلی حاکی از آن است که امامزاده مشغول نماز گزاردن بوده که اژدهایی به سمت روستا حرکت می‌کند، در این حال کودکی که در آن حوالی بوده خطاب به امامزاده فریاد می‌زند که "بابا ببین ببین". در رابطه با اژدها هم افسانه‌ها و حکایت‌های زیادی وجود دارد که در اصل ثمره شب‌نشینی‌های افرادی بوده که در این منطقه سکونت داشتند.

آدرس چشمه بابا گرگر

کردستان، 28 کیلومتری شهر قروه

چهل چشمه

اگر اهل کوه‌نوردی باشید این منطقه در کردستان انتخاب اول شما خواهد بود. منطقه چهل چشمه شامل کوه‌هایی با ارتفاع‌های متفاوت است که جزو زیباترین جاهای دیدنی کردستان است. منطقه‌ی چهل چشمه از برف‌گیرترین و سردسیرترین منطقه‌های کردستان است و در تمام طول سال پوشیده از برف است. همچنین جزو بزرگ‌ترین یخچال‌های طبیعی ایران هم محسوب می‌شود. در این منطقه انواع گیاهان دارویی و غیر دارویی رشد می‌کنند که نظیرش کمتر جایی دیده می‌شود و ترکیب چشمه‌های این منطقه، پوشش گیاهی و هوای پاک باعث تازگی روح و نشاط می‌شود.

آدرس چهل چشمه

کردستان، شهرستان دیواندره

دیواندره

شهرستان دیواندره یکی از شهرستان‌ها و جاهای دیدنی کردستان است که در شمال این استان قرار گرفته و مرکز آن نیز دیواندره است. دیواندره به دلیل وجود دشت‌هایی بسیار وسیع شامل سارال و اوباتا یکی از بزرگ‌ترین مراکز تولید گندم و پرورش دام استان کردستان است. کشاورزی و دامداری از جمله فعالیت‌های اصلی مردم این منطقه به‌حساب می‌آیند. این شهرستان از نظر آب‌وهوایی به‌عنوان یکی از مناطق سردسیر و برف‌گیر کشور شناخته شده و در نتیجه جاذبه‌های دیدنی کردستان در زمستان در این شهر بسیار جذاب و خیره‌کننده است. از جمله تقسیمات کشوری شهرستان دیواندره می‌توان به بخش مرکزی، بخش کرفتو، شهر زرینه و بخش سارال اشاره کرد.

قروه

قروه یکی از شهرهای کردستان است که در دشت وسیعی در شرق سنندج واقع شده و با بخش اپاختر باختری استان همدان هم مرز است. این شهرستان که در دامنه رشته کوه زاگرس قرار گرفته ۱۹۰۰ متر بالاتر از سطح دریا واقع شده و در نتیجه از جمله شهرهای سردسیر کشور به‌حساب می‌آید. رشد و توسعه شهرستان قروه در مسیر جاده سنندج به تهران صورت گرفته و به آن "شهر تمیز ایران"، "دشت خدا"، "شهر تجاری ایران"، "شهر تاریخ و فرهنگ"، "دشت سرسبز ایران"، "پاک‌ترین و خوش آب‌وهواترین شهر ایران" یا "اولین شهر توریستی ایران" نیز گفته می‌شود.

شهرستان قروه به دلیل نزدیکی به بازارچه‌های مرزی جزو شهرستان‌هایی به شمار می‌رود که در آن به دادوستد کالاهای خارجی می‌پردازند. بنابراین اغلب این کالاها در مراکز و پاساژهای خرید شهرستان عرضه می‌شوند. قروه به‌عنوان یکی از جاذبه های دیدنی کردستان در بیشتر ماه‌های سال پوشیده از برف است. از جمله مهم‌ترین ارتفاعات این شهرستان می‌توان به "حاج‌آقا"، "پریشان"، "شعبان کچل" و "قره یارکه" اشاره کرد.

کوه های کردستان

از جمله زیباترین کوه‌های کردستان می‌توان به کوه آبیدر، کوه آوالان و کوه آربابا اشاره کرد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

کوه آبیدر

آبیدر کوهی با ارتفاع بیش از 2۵۵۰ متر از سطح دریاست که در رشته کوه‌های زاگرس غربی واقع شده است. این کوه که مشرف به شهر سنندج است چشم‌‌اندازهای بسیار زیادی داشته و به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی کردستان، تفرجگاه‌های بسیاری در آن ساخته شده که می‌توان به پارک کودک، امانیه، امریه، هفت آسمان، ماماتکه، کانی‎شفا، کانی‌بانتا و قله آبیدر اشاره کرد. فاصله کوه آبیدر با شهر بسیار کم است و در نتیجه می‌توانید در دامنه کوه خانه‌هایی را ببینید که توسط محلی‌ها ساخته شده‌اند. کوه آبیدر در اصل از دو کوه به نام‌های آبیدر بزرگ و آبیدر کوچک تشکیل شده که ارتفاع هرکدام از آن‌ها به ترتیب ۲۵۵۰ متر و  ۲۳۴۰ متر است.

کوه آوالان

آوالان که در ۲۵ کیلومتری جنوب شهر سنندج و مشرف به جاده سنندج به کامیاران واقع شده ارتفاعی بالغ بر ۲۹۵۰ متر دارد. این کوه با نام‌های دیگری نیز شناخته می‌شود که از آن جمله می‌توان به "هه‌واره"، "رزه" و "عبدالامان" اشاره کرد. یکی از مهم‌ترین مسیرهای دسترسی به کوه آوالان از روستای دولابه و نشور می‌گذرد. زمان رفت‌وبرگشت برای کوهنوردی در کوه آوالان نزدیک به ۱۰ ساعت است و به همین دلیل نیز در این کوه جان‌پناه ساخته شده تا کوهنوردان بتوانند در آن پناه بگیرند. از بالای کوه آوالان می‌توانید شهر سنندج، کوه شاهو، کوه آبیدر و دریاچه سد گاوشان را ببینید.

کوه آربابا

کوه آربابا یکی از مهم‌ترین جاهای دیدنی کردستان و بانه بوده که به‌عنوان نماد شهر بانه نیز شناخته می‌شود. کوه آربابا با 2.220 متر ارتفاع در جنوب بانه واقع شده و باتوجه‌به بررسی‌های انجام شده به دوره دوم زمین‌شناسی برمی‌گردد. پارک کوهستانی پیرمراد و پارک کوهستانی دوکانان از جمله پارک‌های معروفی هستند که در دامنه این کوه ساخته شده‌اند. کوه آربابا در فرهنگ مردم شهرستان بانه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و در نتیجه از شخصیت آربابا و نام آن در اشعار و قصه‌های کُردی نام برده‌اند.

روستاهای معروف کردستان

کردستان روستاهای بسیار زیبایی دارد که اکثراً در دامنه کوه‌ها شکل گرفته و به‌صورت پلکانی هستند. در ادامه معروف‌ترین و زیباترین روستاهای کردستان را معرفی خواهیم کرد.

روستای پالنگان

روستای پالنگان در شهرستان کامیاران یکی از زیباترین جاهای دیدنی کردستان است. این روستا پلکانی ساخته شده و معماری آن یکی از دلایل جذابیت روستا است. علاوه بر معماری قرار گرفتن در منطقه کوهستانی باعث شده چشمه‌ها و رودها در اطراف روستا جریان داشته باشند و هوا پاکیزه و فرح‌بخش باشد. پوشش گیاهی این منطقه هم بی‌نظیر است و انواع گیاهان دارویی و غیردارویی در این روستا یافت می‌شوند. قلعه پالنگان هم در جنوب شرقی روستا بازمانده‌ی تاریخ امیران این منطقه است. مردم خونگرم و باصفا و رسم‌ورسوم کهن‌شان هم دیگر عامل جذابیت این روستا است.

توصیف پالنگان در همین چند خط نمی‌گنجد، اگر اهل طبیعت‌گردی باشید، پالنگان می‌تواند به تنها دلیل برای سفر به کردستان تبدیل شود! در مجله جاباما می‌توانید درباره روستای پالنگان، این بهشته گمشده ایران‌زمین بیشتر بخوانید.

آدرس روستای پلکانی پالنگان

کردستان، 47 کیلومتری شمال غرب کامیاران، دره تنگی‌ور

روستای اورامان تخت

در مورد جاذبه‌های طبیعی منطقه اورامانات صحبت کردیم اما جاذبه‌های طبیعی تنها علت گیرایی این منطقه نیست. دیگر روستای پلکانی این منطقه که در اورامانات واقع شده و از زیباترین جاهای دیدنی کردستان به‌شمار می‌رود، روستای اورامان تخت است. این روستا قدمتی طولانی دارد و اشیای تاریخی و استخوان‌های پیدا شده در این منطقه پیشینه‌ی آن را تا دوران پارینه‌سنگی عقب می‌برد. همچنین کتیبه‌ای به زبان آشوری در این روستا پیدا شده که موضوع آن حمله فرمانرواهای آشوری به اورامان و زاگرس است. معماری جالب روستا، آب‌وهوای عالی و منظره‌های طبیعی به همراه مهمان‌نوازی مردم محلی و آداب‌ورسوم‌شان از عوامل جذب گردشگران به این منطقه است.

آدرس روستای اورامان تخت

کردستان، اورامانات تخت

 روستای گلین

دیگر روستای پلکانی و زیبا در کردستان روستای گلین است. این روستا که یکی از زیباترین جاهای دیدنی در کردستان است بافت سنتی‌اش را حفظ کرده و خانه‌ها پلکانی و نما کاهگلی است. محصولات این روستا بیشتر شامل توت‌فرنگی، گردو، شاتوت و توت سفید است و به همین دلیل حین قدم زدن در روستا احتمالا باغ‌های انواع توت در مسیرتان وجود دارد. کوچه‌های سنگفرش، سایه‌ی درختان تنومند، صدای رودخانه و بوی نان محلی هوش از سر آدم می‌برد و این روستا را به فضایی عالی برای تمدد اعصاب تبدیل می‌کند.

آدرس روستای گلین

کردستان، 50 کیلومتری سنندج

روستای تنگی سر

روستای تنگی سر یکی از جاذبه‌های دیدنی کردستان است که مانند نمونه‌های بسیار معروف روستاهای قرار گرفته در دامنه کوه مانند پالنگان، اورامانات و ماسوله به‌صورت پلکانی ساخته شده است. علت این نوع معماری قرارگیری تنگی سر در دامنه کوه است. البته به علت فضای کم این منطقه و اختصاص دادن بیشتر فضا به زمین‌های کشاورزی و مراتع، روستاییان تصمیم گرفتند تا خانه‌های خود را در دامنه کوه بنا کنند. یکی از جاذبه های منحصربه‌فرد روستای تنگی سر، رودخانه‌ای است که از میان آن می‌گذرد. این رودخانه از ارتفاعات کوهستان‌های اطراف روستا منشأ گرفته و در نهایت نیز به رودخانه سیروان می‌ریزد. در فصل پاییز، زمستان و بهار، به دنبال باران‌های شدید و برف مشکلاتی برای رفت‌وآمد اهالی در روستا به وجود می‌آید اما با این وجود اهالی روستای تنگی سر علاقه خاصی به این مکان دارد.

آدرس روستای تنگی سر

کردستان، سنندج، روستای تنگی سر

روستای هویه کردستان

روستای هویه به‌عنوان یکی از جاذبه‌ها و جاهای دیدنی کردستان از جمله نمونه‌های معماری پلکانی در ایران است و طبیعتی زیبا در اطراف خود دارد. در غرب کردستان و در بین دو شهر سنندج و مریوان روستای هویه واقع شده که به‌صورت پلکانی ساخته شده اما کمتر کسی آن را می‌شناسد. در مقابل همه ما تا نام روستای پلکانی را می‌شنویم به یاد ماسوله می‌افتیم این در حالی است که استان کردستان در بخش‌های مختلف دارای روستاهای پلکانی متعددی است. روستای هویه به دو بخش اصلی "مله‌گا" و "ورده‌گا" تقسیم می‌شود که به معنای پشت روستا و جلوی روستاست. اطراف روستای هویه کوه‌های بسیاری وجود دارند که از آن جمله می‌توان به "شیانه"، "شاه‌نشین"، "سه بید"، "ره‌جال‌گا"، "جووان"، "تونو ماران" و "پیچه ویچ" اشاره کرد.

آدرس روستای هویه کردستان

غرب استان کردستان، بین دو شهر مریوان و سنندج

روستای دولاب

استان کردستان نقاط محبوب بسیار زیادی دارد که یکی از آن‌ها روستای دولاب است. دولاب یا کامیاران سنندج یکی از توابع بخش سیروان شهرستان سنندج است که در ۴۰ کیلومتری جنوب شهر سنندج و در دامنه کوه معروف آوالان قرار گرفته است. این روستا مابین شهر سنندج و کامیاران یکی از توابع بخش سیروان و در منطقه اورامان ژاورود شرقی واقع شده و مردم آن نیز به زبان هورامی حرف می‌زنند. برخی کارشناسان معتقدند که قدمت روستای دولاب به بیش از ۹۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. اولین شخصی که بنای روستا را بنیاد کرده فردی به نام "اسفندیار" بوده که مقبره او در قبرستان سید اسحاق قرار دارد. در حال حاضر ۱۹۴ خانوار در این روستا ساکن هستند و روستای دولاب آب‌وهوایی معتدل و کوهستانی داشته و حدود ۱۶۰ چشمه دائمی در اطراف آن می‌جوشد.

آدرس روستای دولاب

کردستان، 40 کیلومتری جنوب شهر سنندج

روستای ژیوار

روستای ژیوار یکی از جاهای دیدنی کردستان است که در منطقه اورامان شهرستان سروآباد و در جنوب کوه‌های کوسالان قرار دارد. این روستا در نزدیکی رودخانه سیروان قرار داشته و در نتیجه از مزایای این رود بهره‌مند می‌شود. ژیوار در گویش کردی و محلی به مفهوم زندگی است. این روستا در میان دره‌ای قرار گرفته که با باغ‌ها و جنگل‌های بلوط محاصره شده است.

روستای ژیوار مانند دیگر روستاهای کوهستانی کردستان تابستان‌های معتدل داشته، اما زمستان‌های آن بسیار سرد است. جالب است بدانید که روستای ژیوار از نظر پاکیزگی رتبه سوم کشوری را به خود اختصاص داده است. این روستا به علت صعب‌العبور بودن کمتر مورد توجه قرار گرفته اما بافت پلکانی، بناهای سنتی، باغ‌های متراکم انگور، انار و انجیر و رودخانه سیروان باعث شده تا این روستا یکی از جاذبه‌های زیبای گردشگری باشد.

آدرس روستای ژیوار

کردستان، سروآباد، هورامان تخت، پاوه

آیین ها و مراسم مشهور کردستان

در کردستان به مناسب‌های مختلف مراسم‌هایی برگزار می‌شود که باعث شده تا گردشگران بسیاری جذب شوند. در ادامه به بررسی دو تا از محبوب‌ترین و معروف‌ترین آیین‌ها و مراسم مشهور کردستان می‌پردازیم.

پیرشالیار

هر سال در نیمه اول زمستان مراسم پیر شالیار در روستای هورامان یا اورامانات تخت برگزار می‌شود. در مراسم عروسی پیر شالیار (زماون)، ۳ روز جشن گرفته خواهد شد. آرامگاه پیر شالیار یکی از مریدان شیخ "عبدالقادر گیلانی" بوده و در انتهای جاده آسفالته اورامانات تخت قرار دارد. مراسم پیرشالیار شامل ذبح دام قربانی، خوردن آش مخصوص، شب‌نشینی، دعا و دف‌زنی است. این مراسم آیینی که هر سال در هفته دوم بهمن‌ماه برگزار می‌شود در اصل با عنوان "عروسی پیر شالیار" در میان محلی‌ها شناخته می‌شود. تنها نام مراسم "عروسی" است اما به‌عنوان یک مراسم تاریخی-مذهبی در اورامان یا هورامان اجرا می‌شود.

مراسم کومسای

مراسم کومسای هر ساله در تاریخ ۱۵ اردیبهشت در منطقه اورامان سروآباد استان کردستان برگزار می‌شود. در این مراسم بسیاری از گردشگران ایرانی و خارجی شرکت می‌کنند. در اصل کومسای سمبلی کوچک از عقاید بومیان منطقه اورامانات است و به گفته برخی از بزرگان محلی قدمت آن به بیش از هزار سال پیش بازمی‌گردد. دلیل اصلی برگزاری مراسم کومسای این است که روزی یکی از مریدان "پیر شالیار" به نام "درویش گومار" به ملاقات پیر شالیار رفته و به‌خاطر کمبود شیر دام‌های خود گِله می‌کند. پیر شالیار به درویش کومار می‌گوید که به آرامگاه درویشی رفته و در نزدیکی مزار قطعه‌ای از سنگ را بریده و به مشک دام‌های خود ببندد تا شیرشان زیاد شود. به همین دلیل نیز در پایان مراسم کومسای تخته سنگی را بریده و به‌عنوان تبرک با خود می‌برند.

دیگر جاذبه های کردستان

همان‌طور که تا اینجا مطالعه کردید، کردستان جاذبه‌های بسیاری دارد. در این میان علاوه‌بر اماکن تاریخی، قرآن قدیمی در کردستان کشف شده که داستان بسیار جالبی دارد.

قرآن تاریخی نگل

روستای نگل یکی از جاهای دیدنی کردستان است که به دلیل وجود نسخه خطی قرآن به نام قرآن تاریخی نگل شهرت یافته است. روایت پیدا شدن قرآنی تاریخی نگل و همین‌طور روایت پیدایش روستای نگل بسیار جذاب است. حدود هزار سال قبل، یکی از چوپان‌های آبادی اطراف، گوسفندانش را برای چرا به دشت و دره‌ای باصفا می‌برد. زمانی‌که گوسفندان مشغول چرا بودند چوپان نیز مشغول استراحت بود. در همان زمان گلی بسیار زیبا توجه چوپان را به خود جلب می‌کند. زمانی‌که برای چیدن گل اقدام می‌کند و می‌خواهد که گل را بدون هیچ آسیبی از ریشه خارج کند، چاله‌ای در خاک ایجاد می‌شود که در داخل آن صندوقچه‌ای قرار داشته که حاوی قران تاریخی نگل بود. در‌حال‌حاضر قرآن تاریخی نگل در مسجد تاریخی روستا نگهداری می‌شود و جزو چهار نسخه‌ای از قرآن است که در آن زمان به مناطق مختلف دنیا فرستاده شده بود. کاغذهای قرآن تاریخی نگل از پوست آهو است و رنگ جلد آن قهوه‌ای است. این نسخه از قرآن با زبان کوفی نوشته شده و با آب طلا تزئین و اعراب‌گذاری شده است.

بهترین زمان سفر به کردستان

در اواخر زمستان و با رسیدن فصل بهار و شروع سال نو، رویدادهای متنوعی در استان کردستان برگزار می‌شود که شامل مراسم نوروز گردی در شهرهای مختلف استان است. بنابراین اگر به دنبال شرکت در مراسم‌های مختلف هستید، فصل بهار بهترین زمان سفر به کردستان خواهد بود. اما توجه داشته باشید که در پاییز و زمستان این استان بسیار سرد بوده و در نتیجه پیشنهاد می‌کنیم فصل بهار و تابستان را برای سفر انتخاب کنید.

اجاره اقامتگاه در سنندج، اورامان و جاهای دیگر کردستان

اگر برای سفر به کردستان برنامه‌ریزی می‌کنید قاعدتاً باید محلی را برای اقامت انتخاب و پیش از سفر رزرو کنید. در حال حاضر در سایت جاباما اقامتگاه‌های بوم‌گردی برای هر نفر از ۷۰ هزار تومان شروع می‌شود. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم برای تجربه لذت اقامت در روستا و خانه‌های روستایی می‌توانید وارد سایت جاباما شده و از صفحه اجاره ویلا، سوییت و اقامتگاه در سنندج، اورامان، مریوان و شهرهای دیگر کردستان اقدام کنید.

پاسخ به سوالات درباره جاهای دیدنی کردستان