چهل‌ستون اصفهان و رمز و راز این بنای زیبا
کاخ چهل‌ستون اصفهان بنایی تاریخی و باشکوه است که در دل یکی از زیباترین باغ‌های ایرانی یادگار دوره صفویه قرار دارد. این باغ که از معدود باغ‌های ثبت شده ایرانی با شهرت جهانی است، گردشگران را از نقاط مختلف جهان به تماشای خود فرامی‌خواند.
آوازه بنای باشکوه و بزرگ کاخ، استخر زیبای پیشروی آن، درختان سر به فلک کشیده کهن، نقاشی‌های چشم‌نواز دیوارها و ستون‌های کم‌نظیر کاخ چهل‌ستون باعث شده تا این اثر تاریخی به یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری شهر اصفهان تبدیل شود.
این کاخ و باغ سلطنتی پیرامون آن که در دوره شاه‌عباس اول بنا شد، یک استراحتگاه سرسبز و زیبا برای او و سایر شاهان صفویه بود.
استادکاران و معماران هنرمند ایرانی و خارجی در طول قرن‌های گذشته به تکمیل و بازسازی چهل‌ستون پرداختند تا ما امروز بتوانیم از دیدن این اثر تاریخی باشکوه و زیبا لذت ببریم.
اگر قصد سفر به اصفهان را دارید یا می‌خواهید درباره کاخ چهل‌ستون اصفهان و رمز و راز این بنای زیبا بیش‌تر بدانید، مطالعه ادامه مطلب را از دست ندهید.
آشنایی با کاخ چهل‌ستون اصفهان
کاخ چهل‌ستون اصفهان یکی از کامل‌ترین و زیباترین نمونه بناهای به‌جامانده از صفویان است که به دستور شاه‌عباس به‌عنوان یک کوشک برای استراحت شاه و اطرافیانش طراحی و ساخته شد.
این کاخ زیبا بخشی از باغ جهان‌نمای اصفهان است و در محیطی سرسبز و باطراوت قرار گرفته است. عمارت چهل‌ستون دقیقاً در میان یک باغ بزرگ قرار دارد.
به همین دلیل در دسته عمارت‌های کلاه‌فرنگی که ساختمان‌هایی در مرکز باغ‌ها با سقفی مخروطی شکل هستند قرار می‌گیرد.
بنایی که امروز به‌عنوان کاخ چهل‌ستون می‌بینیم با آنچه به دستور شاه‌عباس اول ساخته شده متفاوت است. در طول قرن‌ها و به دستور سایر پادشاهان صفوی، تغییرات اساسی در شکل بنا و جزئیات آن ایجاد شد.
بااین‌حال این کاخ می‌تواند نمادی از شکوه معماری دوران صفویه و توانمندی هنرمندان آن زمان باشد. بخش‌های مختلف چهل‌ستون اصفهان عبارت‌اند از:
استخر بزرگ مقابل عمارت چهل‌ستون
این استخر زیبا یکی از مهم‌ترین و جذاب‌ترین بخش‌های باغ است که علاوه بر زیبایی بخشیدن به نمای عمارت، نقش مهمی در تلطیف فضا و طراوت بخشی به محیط دارد. طول استخر نزدیک به یک زمین فوتبال است و انعکاس تصویر ساختمان و درختان اطراف در آن باعث ایجاد شکوه و جلوه بی‌نظیری به فضا می‌شود.
تالار هجده ستونی
این تالار همان ایوان باشکوه جلوی کاخ است که در ارتفاع کمی از سطح زمین قرار دارد. هجده ستون موجود در این بخش از عمارت از تنه درختانی مثل چنار ساخته شده و انعکاس تصویر ستون‌ها در آب استخر باعث نامیدن این عمارت به چهل‌ستون شده است.
قطعاً در نظر اول، استحکام این ستون‌ها، نقش و نگارهای سقف و آینه‌کاری‌های موجود در آن نظر شما را به خود جلب می‌کند. هر چه بیش‌تر به جزئیات این بخش از بنا به‌ویژه نقش‌ونگار ظریف دیوار و سقف آن توجه کنید، بیش‌تر شگفت‌زده خواهید شد!
موزه عمارت چهل‌ستون
موزه کاخ یکی از اتاق‌های عمارت است که در آن وسایل تاریخی و دیدنی موجود در کاخ از قبیل قالی‌ها، ظروف چینی و سفالی، نسخه‌های خطی تاریخی و... را به نمایش گذاشته‌اند.
تالار اصلی عمارت چهل‌ستون
تالار اصلی مهم‌ترین بخش کاخ است که می‌توانید نگارگری‌ها و نقاشی‌های جذاب یادگار دوران صفویه را در آن تماشا کنید. این تالار دارای سقف بلند و زیبای گنبدی‌شکل با نقش و نگارهای زیبا و چشم‌نواز است.
این بخش از عمارت به دلیل این که محل اصلی پذیرایی از مهمانان سلطنتی بوده است، به نام تالار اشرف هم نامیده می‌شود. وجود چند تابلوی رنگ‌روغن زیبا و نقاشی‌های دیواری تالار اشرف به زیبایی و جذابیت آن افزوده است.
شاه‌نشین عمارت چهل‌ستون
شاه‌نشین بخشی در کاخ چهل‌ستون است که سقفی آینه‌کاری دارد و در پشت تالار آینه قرار گرفته است. این بخش از کاخ اگر چه ابعاد کوچکی دارد، اما نمونه بسیار کامل و جذابی از هنر و نبوغ معماران و هنرمندان عصر صفویه است و ارزش تاریخی و هنری زیادی دارد.
تاریخچه چهل‌ستون اصفهان
بیش از چهار قرن از زمانی که پایتخت ایران به دستور شاه‌عباس کبیر از قزوین به اصفهان منتقل شد می‌گذرد. پس از این جابه‌جایی، پادشاه و درباریان تلاش کردند تا چهره اصفهان را دگرگون کرده و آن را به یکی از زیباترین شهرهای جهان تبدیل کنند.
یکی از طرح‌هایی که برای این کار در نظر داشتند و اجرا کردند، ایجاد یک بلوار بزرگ و باغ‌های زیبا در طرفین آن بود. در واقع این بلوار عظیم که همان چهارباغ است، این بخش از شهر اصفهان را به میدان نقش‌جهان متصل می‌کرد.
وجود بناهای تاریخی باشکوه و باغ‌های زیبای یادگار صفویه همچون باغ و کاخ چهل‌ستون، گواهی بر علاقه صفویان به هنر و آبادانی این شهر هستند.
تا اوایل دوره پهلوی دوم اطلاعات زیادی درباره کاخ چهل‌ستون اصفهان وجود نداشت. اما در این دوره و به دنبال بررسی‌ها و کاوش‌های انجام شده در این بنا، دو کتیبه پنهان شده در زیر گچ‌کاری‌ها هویت آن را نشان دادند.
این بنای زیبا و چشم‌نواز در حدود چهارصد سال پیش به دستور شاه‌عباس و با طراحی شیخ بهایی به‌عنوان یک کوشک یا استراحتگاه ساخته شد. اما چیزی که امروز به‌عنوان کاخ چهل‌ستون اصفهان می‌بینیم، حاصل تغییراتی است که در زمان شاه‌عباس دوم در آن ایجاد شد.
در واقع کاربری چهل‌ستون در زمان شاه‌عباس دوم از کوشک به کاخ تغییر کرد. در دوره حکمرانی او، از این کاخ به‌عنوان مکانی برای ملاقات شاهانه و پذیرایی‌های رسمی استفاده می‌کردند.
با وجود تخریب بخش‌هایی از کاخ به دنبال بی‌توجهی حکومت‌های بعدی، حوادث تاریخی و آتش‌سوزی، هنوز می‌توان از این بنا به‌عنوان شناسنامه اصفهان عهد صفویه و نمادی از عظمت پایتخت ایران در آن دوران نام برد.
معماری کاخ چهل‌ستون
از چندین باغ‌های رؤیایی دوره صفویه، در حال حاضر فقط باغ هشت‌بهشت و چهل‌ستون باقی‌مانده است. عمارت و باغ چهل‌ستون که از وسعتی بیش از ۶۷ هزار مترمربع برخوردار است، یکی از منحصربه‌فردترین دیدنی‌های اصفهان به‌حساب می‌آید.
احتمالاً جالب‌ترین نکته معماری کاخ چهل‌ستون، ستون‌های آن است. شما می‌توانید میزان اهمیت آن را حتی در نام‌گذاری کاخ هم ببینید! کاخ چهل‌ستون در واقع دارای بیست ستون است و آنچه باعث می‌شود تا آن را به این نام بخوانند، انعکاس تصویر بیست ستون موجود در آب استخر مقابل کاخ است.
این موضوع را می‌توان علت ساخت چنین استخر بزرگی در مقابل کاخ هم دانست؛ بنابراین این استخر عظیم به شکلی ساخته شده تا بتواند عظمت کاخ مقابل و ستون‌های زیبای آن را در مقابل چشم بینندگان نمایان کند.
کاخ چهل‌ستون به‌عنوان یک فضای باشکوه و جذاب متشکل از چند اتاق با کاربری‌های مختلف است و با ترکیبی از معماری ایرانی، فرنگی (فرانسوی) و چینی ساخته شده است.
ایوان اصلی و بزرگ کاخ که مهم‌ترین بخش آن است در جهت شرق واقع شده و ستون‌های عظیم آن از چوب درختان مستحکمی مثل چنار ساخته شده‌اند. چهارستون مرکزی این ایوان هم بر روی چهار شیر سنگی قرار گرفته‌اند و در چهار طرف یک حوض ساخته شده از سنگ مرمر زیبا قرار دارند.
قراردادن این چهار شیر سنگی احتمالاً جنبه تزئیبی داشته و باهدف زیباتر کردن ایوان اصلی کاخ طراحی شده بود. یکی از جذابیت‌های معماری این ایوان، وجود قرینه‌ای از حوض مرمری وسط ایوان در سقف بنا است. این تصویر احتمالاً شما را به یاد عالی‌قاپو می‌اندازد.
بعد از ایوان اصلی، مهم‌ترین بخش کاخ از نظر معماری، تالار آینه یا سردر ورودی تالار اصلی است که با آینه‌کاری‌های زیبا و جذاب و دو ستون مقابل خود، نگاه بینندگان را خیره می‌کند.
نقش‌های سنتی به‌کاررفته دیوارها و سقف تالار، کاشی‌کاری‌ها، مقرنس‌ها و سایر تزئینات به‌کاررفته در این کاخ، باعث شده تا بتوان آن را یکی از بهترین نمونه‌های معماری دوران صفویه دانست.
نقاشی‌های کاخ چهل‌ستون
نقاشی‌های موجود در عمارت چهل‌ستون احتمالاً کامل‌ترین نمونه‌های نقاشی مکتب اصفهان هستند که تکنیک غالب در آن‌ها، رنگ‌روغن است.
علاوه بر این، نقاشی‌های دیواری و تصاویر مینیاتوری موجود در تالار مرکزی کاخ چهل‌ستون اصفهان هم یکی از مهم‌ترین و جذاب‌ترین بخش‌های آن هستند.
این نقاشی‌ها که از دیوارها تا سقف بنا را پوشانده‌اند، وقایع مهم تاریخی را روایت می‌کنند. این تالار سقفی گنبدی‌شکل و منقش دارد و یکی از شاهکارهای هنری صفویان به‌حساب می‌آید.
البته همه نقاشی‌های موجود در این تالار مربوط به دوره صفویه نیست و برخی از آن‌ها در دوره قاجار به فضا اضافه شده‌اند. مهم‌ترین نقاشی‌های اضافه شده در دوره قاجار روایتی از جنگ کرنال نادرشاه افشار و جنگ چالدران شاه اسماعیل اول هستند.
در اتاق‌های موجود در دو طرف تالار هم نگارگری‌های دیواری وجود دارد که هریک را می‌توان یک شاهکار نقاشی دانست.
به جز این، در تالار پادشاهی چند تابلوی بزرگ از شاهان صفوی و در اتاق گنجینه هم یک نقاشی زیبا از شاه‌عباس اول وجود دارد. چند نقاش خارجی هم در آن دوره تصاویری از مهمانان خارجی و سفرای حاضر در اصفهان دوره صفویه را در سالن مرکزی کاخ ثبت کرده‌اند.
کاخ چهل‌ستون در کجا قرار دارد؟
این بنای ارزشمند تاریخی در غرب میدان نقش‌جهان و شرق چهارباغ پایین قرار دارد. در واقع آدرس دقیق آن خیابان استانداری در میدان امام حسین اصفهان است. این عمارت و باغ زیبا و چشم‌نواز آن در یکی از غنی‌ترین بخش‌های شهر اصفهان از نظر قدمت و تاریخ قرار دارد و از امکانات اقامتی و دسترسی مناسبی برای گردشگران و مسافران این شهر برخوردار است.
نحوه دسترسی و بازدید از کاخ چهل‌ستون اصفهان
شما برای بازدید از چهل‌ستون می‌توانید با خودروی شخصی، اتوبوس، تاکسی و مترو خودتان را به این بخش از شهر برسانید و علاوه برگشت و گذار در این باغ زیبا، از سایر جاهای دیدنی اطراف آن هم بازدید کنید.
ایستگاه متروی امام حسین نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به چهل‌ستون است که فاصله زیادی با این باغ ندارد. البته اگر می‌خواهید با اتوبوس به چهل‌ستون بروید باید در ایستگاه شهرداری پیاده شوید و قدم‌زنان خودتان را به چهل‌ستون برسانید.
خوشبختانه در خیابان‌های اطراف این باغ چند پارکینگ عمومی وجود دارد تا شما که با ماشین شخصی به این بخش از شهر می‌روید، با خیال راحت به اصفهان گردی بپردازید.
عمارت چهل‌ستون در همه روزهای هفته به جز تعطیلات رسمی و ایام عزاداری از ساعت ۹ صبح تا حوالی ۵ عصر آماده پذیرایی از بازدیدکنندگان است.
جاهای دیدنی اصفهان در نزدیکی چهل‌ستون
چهل‌ستون اصفهان در یکی از بهترین موقعیت‌های جغرافیایی از نظر دسترسی به بناهای تاریخی شهر و جاهای دیدنی آن قرار گرفته است.
اگر گشت و گذارتان در چهل‌ستون و باغ زیبای پیرامون آن به پایان رسیده، می‌توانید با چند دقیقه پیاده‌روی خودتان را به عمارت عالی‌قاپو و میدان نقش‌جهان برسانید و از مشاهده شکوه این میدان و بناهای زیبای اطراف آن لذت ببرید.
موزه هنرهای معاصر و موزه تاریخ طبیعی اصفهان هم در کم‌ترین فاصله از چهل‌ستون قرار دارند و تجربه جالبی از سفر به اصفهان برای شما خواهند بود.
کمی دورتر، پل خواجو و کلیسای وانک قرار دارند که از جذاب‌ترین دیدنی‌های اصفهان به‌حساب می‌آیند. به شما توصیه می‌کنیم اگر به این بخش از اصفهان رفتید، بازدید از این آثار ارزشمند و زیبا را از دست ندهید.
بهترین زمان بازدید از کاخ چهل‌ستون اصفهان
همان‌طور که پیش‌تر گفتیم، عمارت جذاب چهل‌ستون در میانه یک باغ زیبا و چشم‌نواز قرار گرفته است؛ بنابراین بهترین زمان بازدید از آن، وقتی است که باغ سرسبز و سرشار از طراوت و صدای پرندگان است.
احتمالاً فصل بهار، به‌ویژه ماه اردیبهشت را می‌توان بهترین زمان بازدید از کاخ چهل‌ستون اصفهان دانست. در این زمان این باغ در زیباترین و باطراوت‌ترین حالت خود قرار دارد و گل‌های رنگارنگ روییده در گوشه‌وکنار باغ، زیبایی بصری فوق‌العاده‌ای به آن می‌بخشند.
از سوی دیگر، هوای مطبوع این موقع از سال بهترین شرایط را برای قدم‌زدن در این بخش از شهر و بازدید از سایر دیدنی‌های نزدیک آن برای شما فراهم می‌کند.
البته توصیف بازدید از چهل‌ستون در فصل بهار به این معنی جذاب نبودن آن در سایر فصول سال نیست! مشاهده درخشش نور خورشید تابستان بر آب استخر بزرگ، قدم‌زدن بر روی برگ‌های خشک پاییزی و تماشای تصویر زمستانی باغ هم لذتی است که در سفر به اصفهان در فصل‌های دیگر هم تجربه خواهید کرد.
بهترین روش اجاره اقامتگاه در اصفهان
سفر به اصفهان محدودیت زمانی ندارد و در هر روز و ماه، این شهر میزبان گروه‌های مختلفی از مسافران و گردشگران ایرانی و خارجی است. گردشگرانی که به‌قصد تفریح و خوشگذرانی به این شهر سفر می‌کنند اکثرا برای اقامت در اصفهان به دنبال رزرو اقامتگاه‌های سنتی اصفهان هستند.
هر ساله معماران و محققان زیادی از نقاط دور و نزدیک جهان باهدف آشنایی با شگفتی‌های معماری و تاریخی این شهر راهی سفر به آن می‌شوند. همین موضوع باعث شده تا اصفهان یکی از غنی‌ترین شهرهای ایران از نظر تعدد اقامتگاه و کیفیت آن باشد.
در حال حاضر هزاران اقامتگاه در قالب هتل، آپارتمان، سوئیت، ویلا، خانه‌های سنتی و اقامتگاه بوم‌گردی و... در گوشه‌وکنار شهر به‌ویژه نقاط نزدیک به بافت تاریخی آن وجود دارد.
شما می‌توانید به روش‌های مختلف اقدام به رزرو اقامتگاه بوم گردی و اقامتگاه برای اسکان در طول سفر به اصفهان کنید. اما اگر به دنبال ساده‌ترین و سریع‌ترین راه ممکن برای این کار هستید، ما به شما جاباما را پیشنهاد می‌کنیم.
جاباما یک پلتفرم تخصصی اجاره اقامتگاه است که دسترسی شما به بهترین اقامتگاه شهر اصفهان را تنها با چند کلیک امکان‌پذیر می‌کند. در جاباما شما به اطلاعات مناسبی در مورد اقامتگاه و موقعیت آن، امکانات، قیمت و... دسترسی خواهید داشت.
ضمناً می‌توانید تصاویر با کیفیتی از محل و امکانات موجود را مشاهده کنید و حتی نظرات سایر کاربران درباره تجربه خود از اقامت در آن را بخوانید.
در نتیجه اجاره اقامتگاه در اصفهان از طریق جاباما یک روش هوشمندانه و آگاهانه است و به شما امکان می‌دهد تا تجربه بسیار خوبی از سفر به اصفهان و اقامت در آن داشته باشید.
