چالش‌های افراد دارای معلولیت در سفر
معروف‌ترین نقاط گردشگری ایران را به‌خاطر بیاورید؛ تخت‌جمشید و عالی‌قاپو و طاق بستان و ارگ بم. چند درصد آن‌ها برای افراد دارای معلولیت مناسب‌سازی شده‌است؟ اصلا داشتن یک رمپ برای صندلی چرخدار در آثار دیدنی به کنار. چند درصد وسال نقلیه برای افراد دارای معلولیت قابل استفاده است؟ سفر رفتن و مسافرت حق طبیعی انسان‌ها است و هیچ توجیهی وجود ندارد که بخشی از افراد جامعه را به دلایل مختلف از آن محروم کنیم. اما متاسفانه، سفر رفتن برای افراد دارای معلولیت به دلیل مشکلات عدیده‌ای که بر سر راه آن‌ها وجود ندارد، بسیار سخت شده است. برای درک بهتر این مشکلات، گفتگویی داشتیم با دونفر از افراد دارای معلولیت اهل سفر و همچنین فرآیند سفر رفتن یک فرد دارای معلولیت و مشکلات پیش روی او را را مرور کرده‌ایم. با جاباما همراه باشید.
گفتگو با سعید ضروری موسس گروه ماجراجویان معلول ایرانی
به بهانه روز جهانی افراد دارای معلولیت نظر #سعید_ضروری ماجراجوی دارای معلولیت، روزنامه‌نگار و موسس گروه ماجراجویان معلول ایرانی را در رابطه با چالش‌ها و موانع بر سر اقامت راحت افراد دارای معلولیت جویا شدیم:
«افراد دارای معلولیت بیشتر از ۱۵ درصد جمعیت کشورهای در حال توسعه را به خود اختصاص می‌دهند که در این میان افراد سالمند و سایر افراد که به طور موفت ممکن است دچار معلولیت شوند هم به این جمعیت اضافه می‌شوند که به دلیل مناسب نبودن مقاصد گردشگری و مراکز اقامتی سفر و گردشگری تقریبا در سبد خریدشان وجود ندارند و از این بخش مهم زندگی محروم هستند.
اگر موارد مربوط به انسان دوستی را هم کنار بگذاریم و اقتصادی به این موضوع نگاه کنیم باید بگویم مراکز اقامتی در صورت رعایت مناسب‌سازی مزیت رقابتی منحصربفردی را دارا خواهند بود که نیازمند بازاریابی تخصصی و تبلیغات هدفمند است.
من در گروه ماجراجویان معلول ایران که سفرهای ماجراجویانه و پرهیجان مانند پرواز، غواصی، طبیعتگردی، رفتینگ، کایاک سواری، عبور از کویر، سفرهای حیات وحش و…برگزار می‌کند، اقامت در فضای مناسب‌سازی شده در مقصد مورد نظرمان یک چالش بزرگ به شمار می‌آید»
رزومه فعالیت‌های سعید ضروری:
- مدیر دارالترجمه۲۴
- عضو کمیته پارارفتینگ فدراسیون بین المللی رفتینگ IRF
- مدیر کمیته افراد دارای معلولیت در انجمن رفتینگ ایران
- روزنامه نگار و نویسنده (حوزه اجتماعی -معلولیت – خودرو)
- موسس گروه ماجراجویان معلول ایرانی www.iadt.ir ترویج کننده گردشگری ماجراجویانه برای معلولین
- عضو بنیاد ماجراجویی فلاین رایان در کانادا
- عضو کمیته بین المللی ماجراجویی درمانی (ادونچر تراپی) در استرالیا
- بنیانگذار ادونچر تراپی در ایران با رویکرد ماجراجویی درمانی و معلولیت و خودآگاهی
- نویسنده کتاب #زندگی_ضروری
از زبان فرزاد خلیلی، بازیکن تیم «ب» والیبال نشسته ایران
خب من تنها چیزی که به ذهنم میرسد برای میزبان‌ها، ایجاد حداقل‌هاست. ورود با وسیله کمک حرکتی حالا ویلچر یا واکر یا هرچیز دیگری مهم ترین نکته است.
من در سفرهایی که داشتم دیدم که واقعا ۹۰٪ از اماکن خیلی راحت می‌توانند از یک بالابر استفاده کنند حتی اگر امکان رمپ زدن هم نباشد.
و نکته بعدی که واقعا مشکل کوچکی است ولی اتفاقات عجیب و بزرگی بوجود می‌آورد سرویس بهداشی و حمام واحد‌هاست که همه آن‌ها با یک صندلی سرویس بهداشتی قابل حمل و پلاستیکی کاملا قابل حل است.
این‌ها دقیقا تمام دغذغه‌های ما نسبت به جامعه است.
فقط شرایطی ایجاد شود که امکان حضور در یک مکان فراهم شود و این یک حداقل بوده و هرگز درخواست زیادی نیست.
اینجا یک اقامتگاه بینظیر بود ولی وضعیت برای رفتن انقدر بد بود که من دیگر ویلچر را گذاشتم زمین و پاشدم با پا رفتم با اینکه اجازه دکتررا برای راه رفتن ندارم.
مشکل حمل و نقل افراد دارای معلولیت
اولین مرحله سفر، جابه‌جایی با استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی است. از همان ابتدا باید دور اتوبوس را خز بکشیم. اتوبوس‌ها به هیچ وجه برای افراد دارای معلولیت و مخصوصا صندلی چرخدار مناسب‌سازی نشده و فرد دارای معلولیت در صورتی که بخواهد تنهایی به سفر برود، به هیچ وجه نمی‌تواند از اتوبوس استفاده کند. اما قطار.
استفاده از قطار هم برای افراد دارای معلولیت وضعیت بهتری از اتوبوس ندارد. راهروهای تنگ واگن قطار، به هیچ وجه مسیر مناسبی برای حرکت صندلی چرخدار ندارد. ممکن است بگویید که ابعاد راهروی قطار در تمام دنیا مقادیر استانداردی دارد و قابل تغییر نیست. قبول؛ نمی‌توان این استدلال را دلیلی برای ضایع کردن حق بخش زیادی از جمعیت جامعه برای استفاده از قطار دانست. این مسئله به راحتی می‌تواند با قراردادن یک صندلی چرخدار مخصوص واگن قطار و یک رمپ ساده برای استفاده و سوار شدن افراد دارای معلولیت به قطار حل شود. در مورد استفاده از رستوران و مهمتر از آن سرویس بهداشتی در قطار دیگر چیزی نگوییم بهتر است.
اگر فکر می‌کنید که خطوط هواپیمایی وضعیت مناسبی را برای افراد دارای معلولیت فراهم می‌کند، باید بدانید که سخت در اشتباهید. تنها مزیت هواپیما نسبت به سایر وسایل نقلیه، تعبیه کردن مسیر اختصاصی سوارشدن افراد توانیاب با استفاده از بالابر به هواپیما است. اما همچنان در طول سفر، افراد دارای معلولیت از سرویس بهداشتی محروم هستند. شاید این موارد به نظر ساده و قابل چشم‌پوشی باشد، اما همین موارد باعث شده تا بخش بسیار زیادی از جمعیت افراد معلول و توانیاب از سفر رفتن و تفریح و گردش محروم باشند.
تاکسی‌های نامناسب یک مشکل بزرگ دیگر
اما مشکل بعدی، موقع رسیدن به مقصد رخ می‌دهد. چه ترمینال باشد چه ایستگاه راه‌آهن و چه فرودگاه، فرقی ندارد. سوار شدن به تاکسی برای رسیدن مقصد، یکی دیگر از معضلاتی که رسیدگی و رفع آن می‌تواند تاثیر بسزایی در بهبود شرایط سفر افراد دارای معلولیت داشته‌باشد. تعبیه کردن سرویس ویژه حمل و نقل افراد دارای معلولیت در مبادی ورودی شهرها، یک راه حل ساده و کم‌هزینه باشد.
مسئله بعدی هتل و محل اقامت است. خوشبختانه این مسئله کم‌تر از سایر مشکلات، به مانعی دربرابر سفر رفتن افراد دارای معلولیت تبدیل شده‌است. اکثر هتل‌ها و اقامتگاهها برای جابه‌جایی بین طبقات از آسانسور استفاده می‌کنند. حتما و قبل از رزرو هتل و اقامتگاه، از داشتن آسانسور مناسب ویلچر و شرایط مناسب برای تردد و عبور و مرور با صندلی چرخدار، اطلاع حاصل کنید.
افراد دارای معلولیت بخش زیادی از جمعیت جامعه را تشکیل می‌دهند و فراهم کردن اماکانات و شرایط لازم برای اسکان این بخش از جمعیت جامعه، می‌تواند صنعت گردشگری را متحول کند. در ادامه موارد ساده‌ای را که با فراهم کردن آن‌ها، می‌توانید هتل یا اقامتگاه خود را برای افراد دارای معلولیت بهینه‌سازی کنید، باهم مرور می‌کنیم.
بهسازی مسیر ورودی به هتل یا اقامتگاه
ساختن یک رمپ ساده در ورودی هتل و چیدن فضای ورودی هتل به طوری که صندلی چرخدار بدون هیچ مشکلی توانایی رفت و آمد داشته‌باشد، یکی از اصلی‌ترین نگرانی‌های معلولان و افراد دارای معلولیت را برطرف می‌کند. سعی کنید تا حد امکان از وسایل جانبی مانند مبلمان و گلدان و تزیینات در مسیر حرکت لابی هتل استفاده نکنید.
همچنین تعبیه کردن سنگفرش ویژه نابینایان، مشابه همان مسیر زردرنگ پیاده‌روها که نابینایان با استفاده از آن مسیر حرکت خود را پیدا می‌کنند، همه‌ی آن چیزی است که یک فرد نابینا برای ورود به هتل و رسیدن به اتاق خود به آن احتیاج دارد. مطمئنا این کار هزینه چندانی برای اقامتگاه شما ندارد، اما در عوض بخش زیادی از مشتریان را به سمت اقامتگاه شما روانه خواهدکرد.
اختصاص اتاق‌های طبقه همکف به معلوان و افراد دارای معلولیت
حالا که مسیر ورودی هتل و اقامتگاه را بهینه کردید، چه بهتر که اتاق‌های طبقه همکف را هم به افراد دارای معلولیت اختصاص بدهید. در این صورت بار بزرگ استفاده از آسانسور را از دوش افراد دارای معلولیت برخواهید داشت و اقامتگاهتان را به انتخاب اول افراد دارای معلولیت تبدیل خواهید کرد.
سرویس بهداشتی مناسب برای معلولان و افراد دارای معلولیت
چند ساعت بودن در قطار و هواپیما را بشود بدون استفاده از سرویس بهداشتی سر کرد، دیگر محل اسکان باید امکانات لازم را برای استراحت شبانه دارا باشد. به عنوان مسئول اقامتگاه، سعی کنید سرویس بهداشتی تمام اتاق‌ها را حداقل با اضافه کردن چند وسیله ساده برای افراد دارای معلولیت بهسازی کنید. همچنین سرویس بهداشتی اتاق‌های اختصاصی معلولان را کاملا از نو و تنها مناسب افراد دارای معلولیت طراحی کنید.
صندلی چرخدار دلیلی برای دیده نشدن نیست!
جمله "معلولیت، محدودیت نیست" فقط یک شعار نیست و به واقع معلولیت عاملی برای محدود شدن زندگی نیست و نخواهدبود. سفر یکی از مواردی است که می‌تواند به زندگی معنا ببخشد و بخشی از سختی‌های روزمره را از بین ببرد. هیچ کس به صرف داشتن معلولیت جسمی نباید از این حق طبیعی محروم شود. بخش زیادی از جمعیت جامعه دچار محدودیت‌های جسمی مختلفی هستند. رعایت کردن چند نکته ساده و فراهم کردن امکانات مشخصی می‌تواند شرایط سفر رفتن را برای افراد دارای معلولیت فراهم کند.
این مسئله علاوه بر بازگرداندن حق طبیعی افراد دارای معلولیت برای گردش و تفریح و سفر رفتن، حجم زیادی از مشتریان جدید را به صنعت گردشگری اضافه می‌کند و باعث رونق این صنعت می‌شود. اقامتگاهها و هتل‌ها و مراکز تفریحی و گردشگری با فراهم کردن شرایط مناسب برای افراد دارای معلولیت می‌توانند کسب و کار خود را توسعه دهند.
حرف آخر
هیچ چیزی نمی‌تواند کسی را از سفر منع کند. اگر فردی به دلیل ناتوانی جسمی از لذت بردن از زیبایی‌های سرزمینش محروم شود، تقصیر به گردن ماست اگر مسئولیت اجتماعی خود را در قبال این افراد آنچنان که باید انجام نداده‌ایم. ما در جاباما خود را ملزم می‌دانیم که تا در راستای تسهیل شرایط سفر و اقامت برای تمامی افراد دارای معلولیت در جامعه از هیچ تلاشی فروگذاری نکنیم.
